** HOÀNG HẠC LÂU của THI YÊN ĐÌNH NGUYÊN

HOÀNG HẠC LÂU

Thôi Hiệu là một nhà thơ thuộc vào hàng nổi tiếng nhất Trung Quốc từ xưa tới nay. Và bài thơ làm nên tên tuổi của ông chính là bài Hoàng Hạc Lâu. Tương truyền rằng khi Lý Bạch đến chơi Hoàng Hạc Lâu, thấy bài thơ này của Thôi Hiệu đề trên vách, bèn vứt bút không làm thơ nữa !

Bài ấy như sau :

黃鶴樓

昔人已乘黃鶴去，
此地空餘黃鶴樓。
黃鶴一去不復返，
白雲千載空悠悠。
晴川歷歷漢陽樹，
芳草萋萋鸚鵡洲。
日暮鄉關何處是，
煙波江上使人愁。

Hoàng Hạc Lâu

Tích nhân dĩ thừa hoàng hạc khứ
Thử địa không dư hoàng hạc lâu
Hoàng hạc nhất khứ bất phục phản
Bạch vân thiên tải không du du
Tình xuyên lịch lịch Hán Dương thụ
Phương thảo thê thê Anh Vũ châu
Nhật mộ hương quan hà xứ thị
Yên ba giang thượng sử nhân sầu

HOÀNG HẠC LÂU

của

THI YÊN ĐÌNH NGUYÊN

Người xưa đã cưỡi Hạc bay cao

Còn lại nơi đây Hạc vàng lầu

Chim quý bay đi không trở lại

Mây trắng ngàn năm lảng bảng bay

Hán Dương cây cối in sông tạnh

Anh vũ cỏ mềm tỏa hương hoa

Chiều buông tự hỏi đâu quê nhỉ

Làn khói sóng vờn nao lòng ai

(Bản beta)

Ghi chú:

(*) Ở phía tây nam thành Vũ Xương

(*) Tục truyền Phí Văn Vĩ thành tiên, thường cưỡi hạc về nghỉ ở Hoàng Hạc lâu

(*) Một địa điểm bên sông Dương Tử tỉnh Hồ Bắc

(*) Khu bãi bến khúc sông thuộc Vũ Xương tỉnh Hồ Bắc

Bài này người Tây cũng có dịch khá nhiều. Cụ thể là hai bản dịch sau đây:

Bản Tiếng Pháp:

Le Pavillon de la Grue Jaune
Monté sur une grue jaune, jadis, un homme s'en alla pour toujours;
Il ne resta ici que le Pavillon de la Grue Jaunẹ
La grue jaune, une fois partie, n'est jamais revenue;
Depuis mille ans les nuages blancs flottent au ciel, à perte de vuẹ
Par temps clair, sur le Fleuve, on distingue les arbres de Han Yang;
Sur l'Ile des Perroquets, les herbes parfumées forment d'épais massifs.
Voici le soir qui tombẹ Où donc est mon pays natal ?
Que la brume et les vagues sont tristes sur le Fleuve!

P. Demiéville (Anthologie de la poésie chinoise classique, Gallimard, Paris, 1962)

Bản Tiếng Anh:
Home Longings
Here a mortal once sailed up to Heaven on a crane,
And the Yellow-Crane Kiosque will for ever remain;
But the bird flew away and will come back no morẹ
Though the white clouds are there as the white clouds of yore.
Away to the east lie fair forests of trees,
From the flowers on the west comes a scent-laden breeze,
Yet my eyes daily turn to their far-away home,
Beyond the broad River, its waves, and its foam.
H. A. Giles (Chinese poetry in English verse, London, 1898)

Ở Việt Nam có khá nhiều bản dịch Hoàng Hạc Lâu, trong đó có những tên tuổi như Ngô Tất Tố, Vũ Hoàng Chương, Trần Trọng Kim, Trần Trọng San, Tản Đà…

Bản dịch của Ngô Tất Tố:

Người xưa cưỡi hạc đã cao bay,
Lầu hạc còn suông với chốn nàỵ
Một vắng hạc vàng xa lánh hẳn,
Nghìn năm mây bạc vẩn vơ baỵ
Vàng gieo bến Hán, ngàn cây hửng,
Xanh ngắt châu Anh, lớp cỏ dầỵ
Trời tối quê hương đâu tá nhỉ ?
Đầy sông khói sóng gợi niềm tây.

Bản dịch của Vũ Hoàng Chương:

Xưa cánh hạc bay vút bóng người
Nay lầu Hoàng Hạc chút thơm rơi
Vàng tung cánh hạc, bay bay mãi
Trắng một mầu mây, vạn vạn đời
Cây bến Hán Dương còn nắng chiếu
Cỏ bờ Anh Vũ chẳng ai chơi
Gần xa chiều xuống, đâu quê quán?
Đừng giục cơn sầu nữa sóng ơi !

Bản dịch của Trần Trọng Kim:

Người đi cưỡi hạc từ xưa,
Đất này Hoàng Hạc còn lưu một lầu.
Hạc vàng đi mất đã lâu,
Ngàn năm mây trắng một màu mênh mông.
Hán Dương cây bóng lòng sông,
Bãi kia Anh Vũ cỏ trông xanh rì.
Chiều hôm lai láng lòng quê,
Khói bay sóng vỗ ủ ê nỗi sầu.

Bản dịch của Trần Trọng San:

Người xưa cưỡi hạc bay đi mất,
Riêng lầu Hoàng Hạc vẫn còn đây.
Hạc đã một đi không trở lại,
Man mác muôn đời mây trắng bay.
Hán Dương sông tạnh, cây in thắm,
Anh Vũ bờ thơm, cỏ biếc dày.
Chiều tối, quê nhà đâu chẳng thấy
Trên sông khói sóng gợi buồn ai. 

Bản dịch của Tản Đà:

Hạc vàng ai cưỡi đi đâu
Mà đây Hoàng Hạc riêng lầu còn trơ
Hạc vàng đi mất từ xưa
Nghìn năm mây trắng bây giờ còn bay
Hán Dương sông tạnh cây bày
Bãi xa Anh Vũ xanh dầy cỏ non
Quê hương khuất bóng hoàng hôn
Trên sông khói sóng cho buồn lòng ai.

HOÀNG HẠC LÂU

của

THI YÊN ĐÌNH NGUYÊN

Người xưa đã cưỡi Hạc bay cao

Còn lại nơi đây Hoàng Hạc lầu

Chim vàng bay đi không trở lại

Mây trắng ngàn năm lảng bảng bay

Hán Dương cây cối in sông tạnh

Anh vũ cỏ mềm tỏa hương tươi

Chiều buông tự hỏi đâu quê nhỉ

Làn khói sóng vờn nao lòng ai

TYDN

SG - 2013