Links - Liên kết dến các trang Website. Blogspot, fb, chuyên trang thơ THI YÊN ĐÌNH NGUYÊN

17 tháng 12, 2000

** CHÂN DUNG TỶ PHÚ NGUYỄN ĐÌNH QUÁT

Vào Th 4, 26 thg 10, 2016 lúc 13:48, THIYÊNĐÌNHNGUYÊN
đã viết:

CHÂN DUNG
TỶ PHÚ NGUYỄN ĐÌNH QUÁT

*Bài viết của Thi yên Đình Nguyên
Nhà kinh tế thương mại - Nhà văn.
Cháu ruột Tỷ phú Nguyễn Đình Quát

**Sau khi đọc những bài: Đi tìm sự thật về tỷ phú Nguyễn Đình Quát (Vietnamnet) Chuyện về Tỷ phú Nguyễn Đình Quát (Nguoiduatin, facebook, Google..) Bí mật kinh hoàng về bùa người Hời và cái chết của ái nữ nhà tỷ phú (vnnet, facebook, G+).. cùng nhiều nội dung liên quan trong loạt bài Miền đất hứa (báo Công an TpHCM)...
Tôi thấy cần viết một bài về chú ruột mình,
Một là đưa ra những nội dung trung thực chính xác từ xuất thân, học vấn, đẳng cấp, nhân cách.. của nhà tỷ phú theo góc độ của một người cháu ruột (cũng là hậu duệ đáng mặt trượng phu hàng nhất trong dòng họ).
Hai là tôi muốn độc giả nắm được sự thật đôi khi không như những nội dung đã được lưu hành lâu nay..
Ngoài ra bài viết như cởi bỏ một phần nỗi niềm nơi sâu thẳm.. như chút tình với người chú khả kính trong ý niệm xen lẫn  niềm tự hào..
**/:
..Vài câu về xuất thân của Tỷ phú
Ông nội tôi  là cụ Giáo Minh tục danh là Nguyễn Nghinh.
Ông nội tôi con cụ Nguyễn Thiện, cháu cụ tổ Nguyễn Công Phúc Minh.. dòng họ cường thịnh nhiều đời tại Hương sơn Hà tĩnh
(Chứ không phải Quảng bình như trong một số bài viết lưu hành bấy nay)
Dòng họ này là một chi từ Nội duệ đông Bắc ninh..
Dinh cơ cụ Giáo Minh bề thế nhất vùng, cùng với nhà thờ Tình di là nơi nương lụt bão hết năm này qua năm khác của cả xứ.. (chứ không phải như bài viết của Người HO già)
Ông nội tôi (18xx-1935) bà  (18xx-1929) sinh 8 người con,
Thầy tôi là Nguyễn văn Tuyển, con trưởng, chú Nguyễn Đình Quát là thứ tư, sau 2 người cô, (cát, quát: tiếng pháp), kế là chú Nguyễn Thượng Đạt (phó đổng sự VPCP) thời 1947 Hồ chí Minh thành lập chính phủ lâm thời.. sau vì cùng Ls Phan Anh (bộ trưởng quốc phòng) thành viên đảng dân chủ nên mãi cũng cỡ "bìa B". Áp út là chú Lê hồng Lĩnh tướng lĩnh QĐ khi về hưu. Út là chú Nguyễn Nhật Tiến chỉ huy trận đánh bắt được thằng con trai tướng pháp  Đờlátđờtátxinhi.. liệt sĩ 1952.

Chú Nguyễn Đình Quát thoát ly gđ khoảng sau vài năm khi ông nội mất, tức 1938 (người ngồi thứ tư phải sang, cạnh Thầy tôi - hình chụp năm 1938 trước dinh cơ Hương sơn)
Cả 6 anh em trai đều nói tiếng pháp như gió, có bằng diplom, tú tài tây.., trước đó thì ông tôi là nhà nho, kế tục dòng họ nhiều đời nho gia..

Chú tôi vào Sài gòn làm thầu khoán phất lên nhờ giỏi tiếng Pháp, thân Pháp nên chú tôi còn quay ra Hanoi thầu xây sân bay Cát bi Hải phòng cho người Pháp. Biệt thự thự 13 Hồ xuân Hương Hanoi' (sau cs thu làm tòa soạn báo TNTP), 20 Bordeaux (sau làm vp trụ sở LHCĐ hải phòng)..  là của chú tôi
Người Pháp rời đi 1954 chú tôi có 7 đồn điền cao su (có cái 3.000ha) nhưng sau những vụ bị cướp cả xe tải tiền lương cn đồn điền, chú tôi đã đặt mua máy bay trực thăng đi phát lương.., nhưng rồi tình hình càng xấu.. bắn nhau liên miên hư hại nhiều cao su, nhân công, sản lượng biến động.. chú tôi bỏ cao su.. chứ không phải như tin đồn đại
1960-1961 chú tôi tranh cử tổng thống với Ngô Đình Diệm... như nhiều thông tin đại chúng đều rõ..
Tuy nhiên cần lưu ý rằng sau khi thắng cử, NĐD vận dụng luật bầu cử tung một chiêu đòn rằng Ứng cử viên Nguyễn Đình Quát vi phạm luật bầu cử và tịch thu tài sản..
Theo tôi biết là tòa nhà 104 hai bà trưng (khi đó 4 tầng) nhà Trương tấn Bửu.. còn nhà Trương minh Giảng là mợ 3 tôi đứng tên..  ngoài ra tòa viện bảo tàng mỹ thuật tphcm hiện nay, một thời là trường trung học Nguyễn Đình Quát có thể đã là quá khứ (chú hỏa)
...
Chú tôi có người vợ chính thứ nhất (chúng tôi gọi là Mợ 2) có 13 đứa con :
1. Dung (chứ không phải hạnh) 2.Hòa, 3. Nhã, 4. Thuần, 5. Thạch 6. Thái, 7. Khang, 8. Ninh, 9. Sơn, 10. Hải, 11. Dương 12. Như...
15/4/1975 khang là vợ nghị sĩ QH Hoa kỳ cho biết tình hình.. đã thuyết phục chú tôi rời bỏ việt nam nhưng ông nghĩ nếu đi thì không có cơ hội gặp gỡ anh em ruột thịt, bà con dòng họ, quê hương..
Ông cũng cho hay ông là người nêu cao tinh thần dân tộc, độc lập chủ quyền.. và hy vọng anh em ruột ở bắc can thiệp được..
Người thứ 2 (mợ 3) không có con
Người thứ 3 (mợ tư) có 2 con, 1 định cư tại hoa kỳ (HO)

Tháng 12/1980 tôi chuyển công tác từ Hanoi's vào Sài gòn theo QĐ từ Bộ Thương mại, sau đó tôi được biết chú tôi không còn ở trại giam chí hòa.. và chờ mợ 3 gọi đi thăm chú tôi đang ở  Hố nai Biên hòa.. Sáng sớm đến, chờ đợi nhiều giờ rồi những người tù cũng được ra nhà đón tiếp phía gần cổng. Chúng tôi đợi đến người cuối cùng..
Không!
còn một người nữa chống gậy tập tễnh phía xa.. mợ tôi nghĩ đấy là chú, còn cười bảo coi tôi có nhận ra chú mình không?
Nhưng không phải!
Người ta cho hay chú tôi lại đã chuyển về Chí hòa
...
Về tướng mạo, những ai có ít vốn về nhân tướng học là thấy rất rõ tố chất đàn ông ở chú tôi, ánh mắt sáng chiếu thẳng tập trung, quắc lên quyết đoán, cùng với giọng nói đầy nội lực của thần tướng thống lĩnh.. nhưng phía khác, ông là người nặng tình,
Chú tôi tuổi hổ (Giáp Dần - 1914). Thầy tôi hay nhắc với các con về người em đầy bản lĩnh và cá tính, quyết đoán mà trọng tình.. nói: "giáp vô huynh"
Đúng thật
...
THI YÊN ĐÌNH NGUYÊN
Được gửi từ Yahoo Mail trên Android

**Vài bài viết tham chiếu:

Mậu Thân 68 CỰU QUÂN CÁN CHÁNH VNCH và TÙ NHÂN CẢI TẠO HẢI NGOẠI.
Thursday, 16 October 2014
CHUYỆN TỶ PHÚ NGUYỄN ĐÌNH QUÁT THỜI VNCH
Người tù đặc biệt của trại tù Suối Máu:
Tỷ phú Nguyễn Đình Quát.

Tỷ phú Nguyễn Đình Quát là nhân vật nổi tiếng trong kinh doanh và chính trị tại miền Nam Việt Nam khoảng đầu thập niên 1960. Thời Đệ II VNCH không nghe thấy tên ông, nhưng sau 30-4-1975, ông vẫn bị VC bắt vào tù… cải tạo bởi quá khứ tỷ phú và… ghét Cộng sản của ông.
Thật sự cựu Tỷ phú Nguyễn Đình Quát ở tù Chí Hòa, chứ không ở tù Suối Máu, nhưng vài tháng gần cuối năm 1980, không rõ lý do gì VC chuyển ông về nằm Trạm Xá trại Suối Máu cùng gần một chục người khác, trong đó có Nhạc sĩ Đại tá Nguyễn Văn Đông.
Tôi hân hạnh gặp ông Nguyễn Đình Quát tại đây một thời gian tạm đủ để nghe ông kể vài chuyện đời và thấy cách sống của ông trong hoàn cảnh của một kẻ sa cơ mà vẫn giữ tròn tiết tháo!
Cựu Tỷ phú Nguyễn Đình Quát sinh trưởng ở Quảng Bình,  có nhân dạng như cố TT/VNCH Ngô Đình Diệm, nhưng xuất thân từ gia đình nho học. Năm 1935, ở độ tuổi thanh niên ông cùng với một người bạn đồng trang lứa rủ nhau mua vé xe lửa vào Saigon tìm đường mưu sinh. Nguyễn Tất Thành (tục danh của Hồ Chí Minh) cũng cùng hoàn cảnh nhưng dùng ngụy danh viết sách lếu láo tự đề cao (đồng nghĩa… tự sướng) rằng “Bác Hồ thời thanh niên vào Saigon tìm đường… cứu nước”, thật ra đến Saigon anh ta làm bồi trên chiếc tàu viễn dương của Tây!
Đặt chân chốn Saigon phồn hoa đô hội, hai chàng thanh niên người Quảng Bình như lạc vào mê hồn trận, không biết cách nào để đùm bọc nhau nên đành chia tay để mà sống, thay vì… đoàn kết sẽ dễ chết!
Anh bạn đi đường anh bạn, Nguyễn Đình Quát quyết định phiêu lưu ra… Cap Saint Jacque (tức Vũng Tàu) không có chủ đích gì rõ ràng là ngoạn cảnh hay tìm việc làm. Nhưng lần đầu tiên ra biển Vũng Tàu lại là lần quyết định cuộc đời của ông một cách kỳ lạ. Vừa đến Vũng Tàu, anh thanh niên Nguyễn Đình Quát đi ngay ra bãi trước, lang thang ngắm cảnh mà không để ý, suýt chạm phải một phụ nữ Pháp hãy còn trẻ đang dắt tay một đứa bé gái. Anh vội xin lỗi và buột miệng khen đứa bé gái “ Elle est très belle fille”.
Người phụ nữ Pháp rất vui và ngạc nhiên nghe giọng nói tiếng Pháp rất chuẩn của anh thanh niên Việt Nam, bèn hỏi và trả lời anh vài điều nữa.
Qua cuộc đối đáp, anh Quát mới vỡ lẽ mình vừa chạm mặt một phu nhân của viên Thiếu tá Quân Trấn Trưởng Vũng Tàu và rất sung sướng nhận lời bà, vào ngày hôm sau giã từ nhà trọ, đến nhà bà Thiếu tá phu nhân làm gia sư cho đứa bé gái chính là con của bà!      Nhưng không đầy một tháng sau, anh Quát được lịnh viên Thiếu tá Pháp phải rời khỏi Vũng Tàu trong vòng… 24 giờ mà sau đó theo tiết lộ của bà Thiếu tá phu nhân vì… ghen bóng ghen gió và đồng thời không muốn chứa một thanh niên bản xứ lạ mặt ngay trong nhà, suốt ngày gần gũi vợ đẹp con ngoan của mình! May cho anh, bà nầy động lòng trắc ẩn viết một thư tay, giới thiệu anh Quát với một người bạn Pháp đang làm Trưởng Công Trường Xây Dựng bên núi Nhỏ Vũng Tàu.
Tại đây, anh Quát được thâu nhận làm công nhân, rồi nhờ tiếng Pháp khá giỏi của anh, cộng với bản chất thông minh, cần mẫn, anh vừa làm vừa học nghề xây dựng. Anh Quát leo dần lên nấc thang nghề nghiệp, mấy năm sau anh trở thành nhà thầu khoán, mở đầu sự nghiệp tại Saigon, rồi lan ra khắp Đông Dương lúc đó là thuộc địa của Pháp.
Đến năm 1942, anh Quát giờ là ông Triệu phú Nguyễn Đình Quát, dần dần là Tỷ phú vào những năm đầu của nền Đệ I VNCH.
Ông tham gia chính trường:
1/ Vào Quốc Hội, ông Nguyễn Đình Quát từng lãnh đạo Phái Đoàn Quốc Hội VNCH công du Anh Quốc, được Nữ Hoàng Anh tiếp đón trọng thể.
2/ Ứng cử chức vụ Tổng Thống VNCH ngày 9-4-1961 gồm 3 liên danh: Ngô Đình Diệm/Nguyễn Ngọc Thơ, Nguyễn Đình Quát/Nguyễn Thành Phương, Hồ Nhựt Tân/ Nguyễn Thế Truyền.
Sau 30-4-1975, ông Quát bị VC bắt đi tù… “cải tạo” vì quá khứ tỷ phú và… “ngụy quyền”. Ông từ chối sự bảo lãnh có điều kiện của các thân nhân ruột thịt đang là cán bộ cao cấp trong guồng máy nhà nước CS Hà Nội. Cs ra điều kiện ông phải viết bản “nhận có tội với nhân dân để xin cách mạng khoan hồng”!
Ông thà vào tù, bỏ lại sản nghiệp, trong đó có một tòa nhà đồ sộ ở đường Trương Minh Giảng.
Việt Cộng giam ông tại Khám Chí Hòa và vì ông bịnh (!?), nên chúng đưa ông đến Trạm Xá của Trại Suối Máu.
Dù đang ở tù, nhưng vốn giầu có, ba bà vợ (trong đó có bà ở bên Tây) chăm sóc ông đầy đủ bằng mấy gánh đồ thăm nuôi nặng kình kịch được bạn tù phụ giúp mang vào cho ông. Các bạn tù tha hồ tiếp sức ông tiêu thụ những món ngon, bổ béo dành cho người tù gốc… tỷ phú. Một hôm, ông ra phía sau Trạm Xá chợt thấy một bầy vịt của cán bộ VC mập tròn, lông trắng phau. Ông nhờ anh Cựu Thiếu tá Dương X. (hiện ở Seattle) mua giùm và làm thịt cho ông ăn bất kể ông vừa chứng kiến tận mắt bầy vịt đó đang rỉa những con… giòi trắng hếu mà anh tù chăn vịt vừa vớt lên từ thùng phân, rửa sạch và còn cựa quậy! Ông chỉ gắp vài miếng thịt vịt tượng trưng, còn lại đãi hết cho anh em.
Một hôm, anh em bỗng dưng nghe ông ngâm Truyện Kiều của Nguyễn Du từng đoạn này sang đoạn kia. Nghĩ rằng ông có trí nhớ rất tốt, anh em bày ra trò đọc thơ Kiều để thử tài. Một anh đọc một đoạn thơ Kiều tự chọn, ông liền đọc đoạn trước và đoạn sau, cứ như thế tới lượt anh em khác. Cuối cùng, anh em cũng vô cùng ngạc nhiên bái phục một nhà kinh doanh Tỷ phú như ông Nguyễn Đình Quát lại thuộc vanh vách toàn bộ Truyện Kiều gồm trên ba ngàn câu đến như thế!
Độ hai năm sau khi tôi ra trại về nhà thì nghe tin cựu Tỷ phú Nguyễn Đình Quát đã từ trần tại Bịnh Viện Đồng Nai (Biên Hòa) do mắc chứng bịnh nặng gì đó từ Trạm Xá Suối Máu chuyển sang. Bịnh viện Đồng Nai không nhận kịp thời thuốc men và phương tiện chữa trị tối tân của thân nhân ông từ bên Pháp gởi về, nên đành bó tay.
Một số ít anh em cựu tù Suối Máu biết đến cựu Tỷ phú Nguyễn Đình Quát và với lòng ngưỡng mộ một kẻ sĩ thà vào tù để chịu khổ và chết, cương quyết không ký tên cái gọi là “bản nhận tội” của VC áp đặt như là một điều kiện làm sỉ nhục ông nói riêng và các kẻ sĩ VNCH nói chung! Tự hào thay một cựu tù Suối Máu Nguyễn Đình Quát giữ vững tiết tháo cho đến cuối đời mình.
Người H.O. Già. mau than at 14:01 Share  No comments: Post a Comment Note: only a member of this blog may post a comment. ‹ › Home View web version Contributors cao lanh Tran mau than Powered by Blogger. 


Rùng rợn thảm án trong nhà tỷ phú Sài Gòn

08:09 | 30/04/2014 nguoiduatin

..Bỗng một trong hai người họ là một đàn ông tuổi trên dưới 50 vụt chỉ tay sang tấm áp phích có in hình tỉ phú Nguyễn Đình Quát, buột miệng nói to giọng lơ lớ: "Thằng cha này bị bùa mà chưa chết hay sao?".

Những cái chết bí ẩn trong nhà tỷ phú Sài Gòn phá sản

Xem bài khác trên Vef.vn

Câu chuyện con gái tỉ phú Quát bị tai nạn giao thông lan nhanh khắp Sài Gòn. Ngay trong thời gian ông Nguyễn Đình Quát bận rộn chuẩn bị cho cuộc vận động tranh cử chức Tổng thống chính quyền Việt Nam Cộng Hòa.
Tuy nhiên tác giả bài viết này còn nghe được một tin khá ly kỳ liên quan đến ông Quát và lá bùa nào đó tận Tây Nguyên xa xôi nhắm vào ông.

Những "thông tấn xã continental"

Vào thời đó ở Sài Gòn có những nơi mà dân Sài Gòn quen gọi là "đài phát thanh" không chính thức nhưng luôn được mọi người đón nhận thông tin phát ra từ những nơi ấy. Muốn tìm hiểu tin tức về thời sự chính trị có liên quan tới báo chí nước ngoài, thì hằng ngày có thể tới nhà hàng Continental và quán cà phê đối diện với Continental là nhà hàng Grivral và một nơi nổi tiếng nữa là nhà hàng cà phê La Pagode, (tọa lạc tại góc đường Catinat - d'Espagne, ngày nay đó là góc Đồng Khởi và Lê Thánh Tôn, quận 1).

Giới nhà giàu Sài Gòn thời ấy râm ran về cái chết bi thảm của cô con gái tỉ phú Quát

Tại đây, những nhà báo nổi tiếng của thế giới và Việt Nam hay tụ hội để trao đổi thông tin cũng như phát ra những tin tức mà thời ấy người ta quen gọi là Radio Catinat (ngầm hiểu là đài phát thanh Catinat).

Còn một nơi nữa tuy không bề thế bằng các nơi vừa kể nhưng lại là một địa điểm có thể được gọi là radio đường phố (đó là trước hiên nhà hàng Kim Sơn nằm ở góc De Lattre De Tassignie - Boulevard Bonard (tức góc đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa và Lê Lợi ngày nay).

Ở hành lang quán Kim Sơn này thời đó cứ khoảng 2h trưa cho đến 5-6h chiều thì khách ngồi trên những chiếc ghế gỗ có đai dựa, để uống thức uống duy nhất là những ly cà phê đá.

Mặc dầu quán pha không được ngon lắm nhưng các khách trẻ, đặc biệt là thanh niên trí thức và những người có liên quan tới ngành thông tin báo chí nội địa rất thích ngồi để vừa tán gẫu chuyện thời sự vừa ngắm ông đi qua bà đi lại.
Đặc biệt là ngắm những thiếu nữ mặc áo dài mỏng đi bộ qua đường trong buổi đi bát phố Lê Lợi. Một thú vui của con trai Sài Gòn thời ấy, cũng coi đó là niềm vui chung được giới trẻ Sài Gòn thời đó rất mặn mà thích thú.
Bởi vậy một ly cà phê đá được ngồi uống và "ngồi đồng" suốt từ 2h trưa đến 6h chiều mà vẫn coi như chưa đủ thời gian. Hình như con mắt của khách trẻ chủ yếu trăm phần trăm là nam giới, vẫn chưa no với bóng dáng những chiếc áo dài bó sát thân thể các cô thích bát phố, đẹp như những cánh bướm mùa xuân.
Và cũng tại đó vào một buổi chiều mùa hè, tình cờ người viết bài này nghe một tin tức có liên quan tới câu chuyện của nhà tỉ phú Nguyễn Đình Quát, cũng như sự phá sản và cái chết thảm của cô con gái rượu của ông ta.

Vào thời điểm ấy (tức là những tháng đầu năm 1960) Sài Gòn và các tỉnh miền Nam đang có một chiến dịch vận động tranh cử bầu Tổng thống đầu tiên của chế độ gọi là đệ nhất cộng hòa, giữa Ngô Đình Diệm và các đối thủ chính trị khác của ông ta.
Trong số ba liên danh ra tranh cử vào thời ấy thì ngoài liên danh của Ngô Đình Diệm và đốc phủ Nguyễn Ngọc Thơ ra còn có một liên danh khác gây chú ý cho dư luận, đó là liên danh của nhà tỉ phú Nguyễn Đình Quát.

Vào thời điểm này thì cái tin về sự phá sản của tỉ phú Nguyễn Đình Quát đã nổ ra, đồng thời chuyện cái chết bi thảm của cô con gái ông ấy cũng được mọi người biết tới và bàn tán nhiều.

Bắt "sóng" thông tin quan trọng

Hôm đó tôi và một số bạn bè ngồi ở hàng hiên nhà hàng Kim Sơn, từ phía bên này đường nhìn sang vách tường phía bên kia, tức đối diện cách khoảng mười mét của nhà sách Vĩnh Bảo, thấy có dán la liệt những tờ áp phích lớn để cổ động cho cuộc tranh cử tổng thống. Mà trong số các áp phích này lại vô tình nổi bật lên ảnh của nhà tỉ phú Nguyễn Đình Quát và người đồng sự trong liên danh tranh cử của ông

Nhà tỉ phú Nguyễn Đình Quát khuôn mặt hơi nghiêm nghị nhưng phúc hậu, không giống như bộ mặt no tròn, trán bóng và hói như hầu hết các chính trị gia khác, cho nên đó cũng là một đặc điểm để mọi người nhận ra ngay và phân biệt rõ giữa ông ta và đối thủ nặng ký là đương kim Tổng thống Ngô Đình Diệm.

Cánh nhà báo của chúng tôi đã quá quen thuộc về nhà tỉ phú đang nổi tiếng một thời này cho nên cũng không bàn tán nhiều về chuyện ông ta ra tranh cử Tổng thống nữa mà chỉ kháo với nhau về chuyện những tay vận động tranh cử cho liên danh Nguyễn Đình Quát.

Họ đã khéo léo chọn được mảng tường lý tưởng là hông nhà sách Vĩnh Bảo, nơi những người đi bộ dọc đường Lê Lợi lúc nào cũng đông đảo qua lại và nhìn ngắm.

Tờ áp phích vận động tranh cử tổng thống của tỉ phú Nguyễn Đình Quát (xem hình )

Có người bảo rằng dẫu những tờ áp phích vận động của Nguyễn Đình Quát và liên danh kia thường hay bị nhóm đàn em của đương kim Tổng thống Ngô Đình Diệm lén gỡ đi hoặc là lén chồng hình của "Ngô Tổng thống" lên trên. Tuy nhiên cho đến lúc ấy thì rõ ràng cái ảnh to của tỉ phú Nguyễn Đình Quát vẫn còn rất rõ.

Trong lúc chúng tôi còn đang nhâm nhi ly cà phê thì bất chợt có một nhóm hai người ăn mặc hơi khác thường, đặc biệt nổi bật mỗi khi xuất hiện. Họ là những người dân tộc Thượng mà người Sài Gòn quen gọi là người "Hời".

Đó là những người thiểu số từ vùng núi Tây Nguyên thường hay về Sài Gòn ngồi trên các đường phố có nhiều người qua lại để bày bán nào là nanh heo rừng, những sợi lông đuôi voi dùng làm nhẫn đeo tay và đặc biệt là những loài thảo dược dành làm thuốc trị bệnh.
Theo lời quảng cáo một cách rất ngây ngô và thật thà của những người "Hời" này thì công dụng của những vật họ bày bán là vô cùng tốt.
Dẫu việc buôn bán của họ luôn gây sự tò mò của mọi người dân thành phố và đôi lúc sự mời mọc chèo kéo của họ đối với khách qua lại cũng gây phiền hà cho thị dân nhưng hầu như không một ai phản đối mà luôn dành cho họ những nụ cười thân thiện, dù rằng có mua hàng hay không.
Và điều bất ngờ hôm đó là hai vị khách của núi rừng Tây Nguyên đang ngồi bày những món hàng rừng núi trên lề đường trước mặt nhóm khách đang ngồi hàng hiên Kim Sơn để uống cà phê.
Bỗng một trong hai người họ là một đàn ông tuổi trên dưới 50 vụt chỉ tay sang tấm áp phích có in hình tỉ phú Nguyễn Đình Quát, buột miệng nói to giọng lơ lớ: "Thằng cha này bị bùa mà chưa chết hay sao?".
Câu nói đó khiến nhiều người trong bọn tôi ngạc nhiên. Tôi là người gần ông ta nhất cho nên vội lên tiếng hỏi: "Ủa ông ta bị bùa gì?". Thời đó những thị dân Sài Gòn rất ngại nói chuyện với những người "Hời" như vậy. Bởi có người đồn là nếu không khéo thì khi trao đổi nói chuyện gây mất lòng họ, thì có thể bị thư, bị yếm hoặc là bỏ bùa. Nhưng tôi thì đã quá quen qua những lần đi tác nghiệp trên rừng núi Tây Nguyên cho nên tôi không ngại định hỏi thêm nữa cho rõ.
Tuy nhiên lúc ấy tôi hơi thất vọng, vì sau khi nói câu bí hiểm đó thì hai người "Hời" đang bán hàng đã bị cảnh sát đường phố tới đuổi đi vì chiếm dụng hè phố. Tôi tiếc ngẩn tiếc ngơ và quyết tâm "canh me" để ngày hôm sau gặp lại họ, quyết truy ra lẽ câu nói bí hiểm kia. Từ đó tôi phát hiện một câu chuyện khá ly kỳ liên quan tới tỉ phú Nguyễn Đình Quát và cái gọi là bùa yểm kia…
*st, cs..

15 tháng 12, 2000

NGUỒN GỐC DÂN TỘC VN

NGUỒN GỐC DÂN TỘC VIỆT NAM
THỰC TẾ LỊCH SỬ và TRUYỀN THUYẾT 
 
Băn khoăn về những sự thiếu thốn, đứt khúc, không liền mạch và nỗi đau đầu vì những khập khiễng… của lịch sử
                                       THI YÊN ĐÌNH NGUYÊN
TÌM VỀ CỘI NGUỒN:
  CÂY CÓ CỘI, NƯỚC CÓ NGUỒN là câu tục ngữ mà người Việt Nam nào cũng biết, nó nhắc nhở chúng ta dù đi bất cứ nơi đâu, ở bất cứ địa vị nào trong xã hội cũng đều nhớ về gốc rễ, nguồn cội của mình. Gốc rễ con người gồm có  chủng tộc, nơi sống, xuất xứ dòng họ, ba điều căn bản đó đã hình thành nên: DÂN TỘC
Có khi nào bạn tự hỏi : Ta là ai? từ đâu tới? tại sao ta ở trên mảnh đất này?
1.Nguồn gốc NGƯỜI VIỆT
Theo sử ký TƯ MÃ THIÊN (một pho sử trong 5 thiên sử hàng đầu nhân loại cổ kim đông tây) thì ở TRUNG QUỐC có thời kỳ vùng giang nam (phía nam sông Dương tử – Trường giang) có đến 7 nước VIỆT: Tây việt (Điền việt, Sơn việt), Đông việt,  Dương việt, Mân việt, Bách việt, Âu việt và lạc việt*
Người TRUNG HOA trên đất TRUNG QUỐC mọi thời đại đều phân biệt rất rõ về Họ và người VIỆT (hiện sống trên lãnh thổ TRUNG QUỐC)
Họ biết cụ thể chủng tộc dòng máu, phả hệ… thể hiện ở tướng mạo: Gốc người HÁN to con, thường mắt một mí, đàn bà ăn một lúc 3, 4 tô cơm, phở… còn người Việt, con gái nhỏ nhắn xinh tươi… cổ kim mỹ nhân tiến cung phần lớn là người VIỆT, TỨ ĐẠI MỸ NHÂN TRUNG HOA: TÂY THI, DƯƠNG QUÝ PHI, ĐIÊU THUYỀN, VƯƠNG CHIÊU QUÂN đến top ten: 5. Ban Chiêu, 6. Thái Dim 7. Trác Văn Quân 8. Võ tc Thiên 9. Uyn Nhi 10. Ban Tip Dư (*)... Hu hết đu gc VIT 
Về nguồn gốc, dân tộc Việt Nam
Một tài liệu rất quý cho những ai quan tâm đến nguồn gốc NGƯỜI VIỆT hiện sống trên đất VIỆT NAM là sơ đồ phả hệ của dòng họ HÙNG VƯƠNG do VTV1&2 phát trong chương trình THEO DÒNG LỊCH SỬ:
ĐẾ MINH một người VIỆT có 5 dòng con
Dòng thứ nhất là KINH DƯƠNG VƯƠNG có con trai là LẠC LONG QUÂN
Dòng thứ tư là ĐẾ LAI có con gái là ÂU CƠ
LẠC LONG QUÂN và ÂU CƠ phải lòng nhau.. tình thế bắt buộc họ cùng một số tùy tòng… nam tiến tìm đất sinh cơ lập nghiệp
Lịch sử ghi nhận họ đến vùng rừng núi Nghĩa lĩnh Phong châu (VN ngày nay) rồi sinh con đàn cháu đống…
Tuy nhiên:
Truyền thuyết khởi đầu
Đại Việt Sử ký Toàn thư, phần lời tựa Ngô Sĩ Liên chép: "Nước Đại Việt ở phía nam Ngũ Lĩnh, thế là trời đã phân chia giới hạn Nam–Bắc. Thuỷ tổ của ta là dòng dõi họ Thần Nông, thế là trời sinh chân chúa, có thể cùng với Bắc triều mỗi bên làm đế một phương"[1].
Lại chép về họ Hồng Bàng như sau: "Xưa cháu ba đời của Viêm Đế họ Thần Nông là Đế Minh sinh ra Đế Nghi, Rồi sau Đế Minh đi tuần phương Nam, đến dãy Ngũ Lĩnh gặp Vụ Tiên nữ sinh ra Vương (Lộc Tục). Vương là bậc Thánh trí thông minh. Đế Minh yêu quí lạ, muốn cho nối ngôi. Vương cố nhường cho anh mình, không dám vâng mệnh. Đế Minh vì thế lập Đế Nghi là con trưởng nối dòng trị phương Bắc. Lại phong cho vua là Kinh Dương Vương, trị phương Nam , đặt tên nước là Xích Quỉ. Vương lấy con gái Chúa Động Đình tên là Thần Long, sinh ra Lạc Long Quân."[2].
"Lĩnh Nam chích quái" thời Trần viết rằng: "Âu Cơ kết hôn với Lạc Long Quân, sinh ra một bọc trăm trứng, nở ra một trăm người con. Về sau, Lạc Long Quân chia tay với Âu Cơ; 50 người con theo mẹ xuống biển, 50 người con theo cha lên núi. Người con cả được tôn làm vua, gọi là Hùng Vương." (Hoặc nằm trong truyện Con rồng cháu tiên)
 Ở đây có những mâu thuẫn không thể giải thích:
Từ các nguồn tài liệu tham khảo thì tên cúng cơm của lạc long quân là SÙNG LÃM, trong khi con trai SÙNG LÃM lại là HÙNG VĂN LẲM (tức HÙNG VƯƠNG) – Và cha ông họ lại là ĐẾ… và hiện tại thì con cháu HÙNG VƯƠNG KHÔNG HỀ CÓ AI MANG HỌ: HÙNG
XEM TIẾP (CLICK)

16 tháng 3, 2000

** Napoléon Bonaparte


NAPOLEON
Category: LàngVăn - KIMC TÂYĐÔNG, Tag: CLB ThơVăn TYĐN,Văn Thơ
01/01/2011 11:18 pm
Napoléon Bonaparte
1 VĨ NHÂN có 1 không 2 trong lch s nhân loi VA LÀ HOÀNG Đ NƯC NÀY LI VA LÀ VUA NƯC KIA, VA TÀI THAO LƯC TR QUC BÌNH THIÊN H LI VA SIÊU PHÀM V VĂN CHƯƠNG, 1 HOÀNG Đ TOÀN TÀI MÀ RT ĐA TÌNH (bao ph n tuyt sc châu âu mà li chn góa ph N BÁ TƯC ZOSEPPHINE (t nhiên là đp), trong 10 bc thư tình hay nht thế gii mi thi đi có 1 bc ca NAPOLEON...
 THI YÊN ĐÌNH NGUYÊN trân trong gii thiu
Napoleon I
Hoàng đế Pháp; Vua Ý
Đ nht tng tài
Ti v
 10 tháng 11 năm 1799 – 18 tháng 5 năm 1804
Tin nhim
Không có (Chế đ đc chính)
Kế nhim
Bn thân (trên cương v Hoàng đế Pháp)
Tr
 20 tháng 3 năm 1804 – 11 tháng 4 năm 1814
(9 năm, 328 ngày)
1 tháng 3 năm 1815 – 22 tháng 6 năm 1815 (94 ngày)
Đăng quang
2 tháng 12 năm 1804
Tin nhim
Bn thân (trên cương v Đ nht tng tài)
Kế nhim
Vua hoặc hoàng đế
 (de jure)
Tr
 17 tháng 3 năm 1805 – 11 tháng 4 năm 1814
Đăng quang
26 tháng 5 năm 1805
Tin nhim
Không có
Kế nhim
Không có

[hin]Hu du
Tên đy đ
Napoleon Bonaparte
Hoàng tc
Thân ph
Thân mu
Sinh
15 tháng 8 năm 1769
AjaccioCorsicaPháp
Mt
5 tháng 5 năm 1821
LongwoodSaint Helena
An táng
Napoléon Bonaparte (tiếng PhápNapoléon Bonaparte; phát âm tiếng Pháp: [napoleɔ̃ bɔnɑpaʁt] ; 15 tháng 8 năm 1769 – 5 tháng 5năm 1821Hán-VitNã Phá Luân) là mt nhà quân s và chính tr kit xut ca nưc Pháp sau cucách mng Pháp. Ông là ngưi lp ra triu đi Bonaparte. Ông tr thành Hoàng đế Pháp t năm 1804 đến năm 1815 vi tên hiu là Napoléon I. Vi nhng ci cách v pháp lut, B lut Napoléon, đã có nhng nh hưng ln đến nn chính tr trên toàn thế gii, nhưng ông đã đ li nhng du n sâu sc trong vai trò ca mình trong các cuc chiến tranh chng Pháp đưc dn đu bi hàng lot liên minh, cuchiến tranh Napoléon, ông đã thiết lp quyn bá ch trên phn ln lc đchâu Âu và tìm cách truyn bá nhng lý tưng cách mng ca mình. Nh kết qu ca nhng cuc chiến, và nhng thành công ca ông trong nhng cuc chiến, ông đưc coi là mt trong nhng nhà quân s ln nht, li lc nht mi thi đi.
Napoleon đưc sinh ra  Corsica, trong mt gia đình quý tc ca Ý, ông đưc đào to thành mt s quan pháo binh Pháp. Bonaparte ni lên theo Đ nht Cng hòa Pháp và dn dt thành công nhiu chiến dch chng lliên minh th nht và th hai chng Pháp. Ông đã t chc mt cuc đo chính và t đưa mình tr thành v Tng tài đu tiên; năm năm sau đó Thưng vin Pháp tuyên b ông s tr thành Hoàng đế Pháp. Trong thp niên đu tiên ca thế k 19, Đ nht Đế chế Pháp dưi s dn dt ca Napoléon đã tham gia vào mt lot xung đt, cuc chiến tranh Napoléon, liên quan đến quyn bá ch châu Âu. Sau mt lot chiến thng, Pháp bo đm v trí thng lĩnh trong lc đa châu Âu, và Napoléon duy trì nh hưng ca Pháp thông qua s hình thành ca mt liên minh rng ln và cùng vi các nưc chư hu ca mình đ loi tr các quc gia châu Âu khác. Các chiến dch ca Napoléon đưc nghiên cu ti các hc vin quân s trên khp thế gii.[1]
Cuc xâm lưc Nga năm 1812 đánh du mt bưc ngot ln trong vn may ca ông. Lc lưng Grand Armée ca ông đã gp tht bi, hư hi nng và không bao gi có th khôi phc. Năm 1813, Liên minh th sáu đã đánh bi quân đi ca ông tLeipzig, năm sau Liên minh xâm lưc Pháp, buc Napoleon phi thoái v và b lưu đày ông đếđo Elba. Chưa đy mt năm sau, ông thoát khi Elba và tr li cm quyn, nhưng đã b đánh bi trong trn Waterloo vào tháng 6 năm 1815. Napoleon đã dành sáu năm cui cùng ca cuc đi mình trong s giám sát ca ngưi Anh trên đo Saint Helena. Khám nghim t thi kết lun ông đã chết vì ung thư d dày.
Mc lc
  [n
·                                 1 Tiu s
·                                 2 Khi đu s nghip
o                                        2.1 Cuc vây hãm Toulon
o                                        2.2 Xâm lưc Ai Cp
·                                 3 Con đưng vinh quang
·                                 4 Chiến dch Bc Ý
·                                 5 Tình hình kinh tế nưc Pháp t năm 1800 đến năm 1805
·                                 6 Nhng ci cách ln
·                                 7 Đ nht đế chế
o                                        7.1 Thi kì chiến tranh
§                                                 7.1.1 Trn Trafalgar
§                                                 7.1.2 Trn Austerlitz
§                                                 7.1.3 Chiến tranh vi Liên minh th tư
·                                 8 Nưc Pháp nhng năm 1809-1812
o                                        8.1 Chiến tranh kinh tế vi nưc Anh
o                                        8.2 Chiến dch nưc Nga
o                                        8.3 Rút lui
·                                 9 Nưc Pháp nhng năm 1813-1814
·                                 10 Đế chế kết thúc
·                                 11 Vương triu 100 ngày
o                                        11.1 Trn Waterloo
§                                                 11.1.1 Din biến
·                                 12 Cái chết ca Napoléon
·                                 13 Chiu cao ca Napoléon
·                                 14 Danh ngôn
·                                 15 Ph h
·                                 16 Chú thích
·                                 17 Tham kho
o                                        17.1 Trích dn
o                                        17.2 Tài liu tham kho
·                                 18 Liên kết ngoài
[sa]Tiu s
Napoléon Bonaparte là đa con th hai trong mt gia đình có tám ngưi con tCasa Buonaparte  AjaccioCorsica, vào ngày 15 Tháng Tám năm 1769, mt năm sau khi hòn đo này đưcng hòa Genoa chuyn giao cho Pháp. Ông đưc đt tên là Napoleone di Buonaparte (mc dù ngưi anh ca ngài, ngưi đã qua đi t lúc còn u thơ, cũng mang tên là Napoleone) và đưc gi bng tên này cho đến hai mươi tui, sau đó ông ly tên là Napoléon Bonaparte cho có v Pháp hơn.[2][chú thích 1]
Cha ca Napoleon, Carlo Buonaparte
Corsica Buonaparte có ngun gc t gii quý tc nh Ý, nhng ngưi đã đếCorsica tLiguria t thế k 16. [3] Cha ca ông là Nobile Carlo Buonaparte, mt lut sư. Ngưi có nh hưng đế phn ln thi thơ u cNapoléon là m ông, Letizia Ramolino, là mt ngưi m nghiêm khc, có k cương.[4]. Ông có mt anh traiJoseph và sáu ngưi em LucienElisaLouisPaulineCaroline và Jérôme. Có hai đa tr khác, mt trai mt gái, nhng ngưi đưc sinh ra trưc khi Joseph qua đi.[5] Napoleon đưc ra ti như mt ngưCông Giáo ngay trưc sinh nht th hai ca mình, vào ngày 21 tháng By năm 1771 tnhà th Ajaccio.[6]
Napoléon t nh đã th hin tính cách cng rn và có tinh thn dũng cm cũng như mưu trí. S giàu có ca gia đình ni lo vi thân phn ca ngưi cha đ sc cho ông mt cơ hi ln hơn đ phát huy tài năng ca mình, tìm đưc ch tt hơn Corsica.[7] Trong tháng mt năm 1779, Napoleon đã đưc ghi danh ti mt trưng tôn giáo Autun, nưc Pháp, đ hc tiếng Pháp, và tháng năm, ông đưc nhn vào mt hc vin quân s tBrienne-le-Château.[8]. Cu đc theo ging Corsica và không th đánh vn đúng cách.[9] Khi đó cu bé Napoléon hay b bn bè trêu chc vì cu nói tiếng Pháp không đưc nhanh và chun như nhng ngưi bn khác.[10][chú thích 2] Nhưng mt viên giám th quan sát thy Napoleon là hc sinh rt ni tri, đc bit là vi môn Toán hc và Lch s... cu bé này s làm mt thy th xut sc.[12][chú thích 3] Lúc đu ông mun hc v hi quân nhưng do ý mun ca m, ông quyết đnh hc ngành pháo binh, chính đây là cái nôi đu tiên to ra mt v ch huy lc quân tài gii cho nưc Pháp. Sau khi hoàn thành nghiên cu ca ông tBrienne năm 1784, Napoleon đưc nhn vào École Militaire  Paris; điu này đã kết thúc tham vng hi quân ca mình, đã khiến ông phi xem xét mt ng dng cho Hi quân Hoàng gia Anh.[14] Thay vào đó, ông đưc đào to đ tr thành mt sĩ quan pháo binh và cái chết ca cha cu làm gim thu nhp ca mình, đã buc phi đ hoàn thành các quá trình hc hai năm trong mt năm.[15] Ông đã tr thành ngưi Corsica đu tiên tt nghip t Militaire Ecole[15] và đưc kho sát bi nhà khoa hc ni tiếngPierre-Simon Laplace, ngưi mà Napoleon sau đó đã b nhim vào Thưng vin.[16]
[sa]Khi đu s nghip
Ngày 14 tháng 7 năm 1789Cách mng tư sn Pháp bùng n lt đ chế đ quân ch, h đã cho phép ông Pasquale Paoli tr v đo Corsica và vào tháng 9 năm đó, Napoléon cũng quay v ngh ti đo này. Ti quê hương, Napoléon mun tham gia vào phong trào ca ông Paoli nhưng v lãnh t ca phong trào chính tr đa phương này đã không tin tưng chàng thanh niên Napoléon vì ngưi cha, ông Carlo, đã không trung thành vi lý tưng tranh đu cho đa phương. Do b gt ra khi nhóm đu tranh và b tht vng, Napoléon tr li nưc Pháp và vào tháng 4-1791, đưc b nhim làm Trung Úy ti Trung Đoàn Pháo Binh th 4, đóng tValencia. Chính ti nơi này, Napoléon đã tham gia vào Câu Lc B Jacobin, mt hi chính tr cp tiến, lúc đu ch trương mt nưc cng hòa dân ch. Napoléon đã tr nên ch tch ca câu lc b và trong các ln phát biu, thưng công kích các nhà quý tc, các giám mcvà các thy tu.
Tháng 9 năm 1791, Napoléon xin ngh phép và tr v sng ti đo Corsica trong 3 tháng, và trong thi gian này, ông đã phc v trong quân đi đa phương ca đo. S tham gia vào câu lc b Jacobin và khuynh hưng chính tr cp tiến ca Napoléon đã gây nên s bt hòa gia Napoléon và ông Paoli, mt ngưi bo hoàng. Sau khi cuc Cách Mng Pháp xy ra và vuaLouis XVI b hành quyết vào tháng 1-1793, thì ông Paoli vi ch trương tách đCorsica ra khi nưc Pháp, đã tuyên b Napoléon là k b đt ra ngoài vòng pháp lut. Các ngưi trong gia đình Buonaparte đành phi ri khi hòn đo, chy qua đt Pháp. Sau đó, Napoléon tr v phc v trong Quân đi Pháp và đóng ti thành ph Paris.
[sa]Cuc vây hãm Toulon
Bài chi tiết: Cuc vây hãm Toulon
Năm 1792, Napoléon mang cp bc Đi úy ri phc v ti Nice vào tháng 6, 1793. Vào thi gian này, Napoléon đã viết mt bài báo, có tên là “Souper de Beaucaire” qua đó ông kêu gi nhng ngưi Cng hòa phi đoàn kết chung quanh nhóm Jacobin, là nhng ngưi càng ngày càng tr nên cp tiến hơn. Ti cui tháng 8, 1793, đo quân cHi Ngh Quc Ưc đã chiếm đưc thành ph Marseille nhưng đã b chn li ti thành ph Toulon là căn c ca Phe Bo hoàng, nhng ngưi này đang kêu gi s tr giúp ca quân đi Anh.[17] Trong mt trn đánh ti Toulon, do v ch huy Pháo Binh ca đo quân cách mng b thương và cũng do li đ ngh ca y viên chính tr Antoine Saliceti là mt ngưi đo Corsica và là bn vi gia đình, Napoléon đưc đ ngh gi chc ch huy trưng Trung Đoàn Pháo Binh, đưc thăng cp bc Thiếu Tá vào tháng 9 và tham d vào công cuc vây hãm thành ph Toulon. Chính ti nơi này, Napoléon đã bc l kh năng ca mt v tưng tài và mt nhà lãnh đo uy dũng.[18]
Vào tháng 12, 1793, Napoléon ra lnh đt các khu đi bác trên cao, hưng v hi cng Toulon và bn vào các tàu chiến Anh, vì vy hm đi Anh phi rút lui và quân Cách Mng Phápđã chiến thng ti Toulon. Do chiếm đưc thành ph này, Napoléon đưc phong chThiếu Tưng lúc mi 24 tui. Augustin de Robespierre, y viên chính tr ca Quân Đi Cách Mng Pháp, đã phi gi cho ngưi anh là Maximilien Robespierre khi đó là ngưi đng đu chính quyn Pháp và là mt trong các nhà lãnh đo ca thi kỳ khng b, mt bc thư ca tng“công lao ưu vit” ca viên sĩ quan tr Napoléon Bonaparte, thuc đng Cng Hòa. Napoléon đã thành công vì biết áp dng khéo léo mt k thut quân s mi là Pháo binh vào chiến tranh.[19]
[sa]Xâm lưc Ai Cp
Person on a horse looks towards a giant statue of a head in the desert, with a blue sky
Bonaparte trưNhân sư (khong. 1868) ca Jean-Léon Gérôme, Lâu đài Hearst
Sau khi đã chiến thng đưc nưÁo và tr v Paris, Bonaparte mang nhiu tham vng ln nhưng ông thy chưa có đ nh hưng tác đng ti chính quyn trung ương. Vào thi by gi, phn ln các nưc trên lc đa châu Âu đu phi quy phc nưc Pháp, ngoi tr nưc Anh.[20]
Vào cui năm 1797, Hi Đng Chp Chính mun thc hin mt cuc đ b qua nưc Anh nên đã ch đnh Napoléon ch huy công cuc vin chinh qua eo bin Manche. Sau mt cuc thanh tra ngn hn vào tháng 2 năm 1798, Napoléon tuyên b rng cuc xâm chiếm nưc Anh ch thc hin đưc sau khi nưc Pháp làm ch đưc mt bin và ông đã đ ngh nên đánh phá các ngun tài nguyên ca nưc Anh bng cách chiếm đóng x Ai Cp và như vy, đe da con đưng dn tn Đ.[21] Napoléon mun bt chưc li chinh phc cAlexandros Đi Đếbng cách chiếm đot đế quc phía đông gAi Cpn Đ, các min đTrung Đông và Vin Đông. Đ ngh ca Bonaparte đưc v B Trưng Ngoi Giao là Talleyrand ng h và đưc các nhân vt lãnh đo Hi Đng Chp Chính chp thun ngay, vì chính các v này cũng đang mun đy đi xa v tưng tr nhiu tham vng là Napoléon Bonaparte.[22]
Vào tháng 5 năm 1798, Bonaparte bt đu cuc vin chinh ti Ai Cp vi 38,000 quân. Các chiến thng bt đu: pháo đài Malta ca các Hip sĩ Cu tế b tht th vào ngày 10-6-1798, ri thành ph Alexandria cAi Cp đu hàng vào ngày 1 tháng 7.[23] Napoléon đã đánh bi các k cai tr x Ai Cp có tên là nhóm Mamluk, trong trn đánh gKim T Tháp, ngoài Cairo.[24] Rđng bng sông Nil b chinh phc rt nhanh chóng. Nhưng, vào ngày 1 tháng 8, 1798, hm đi Pháp b neo ti Vnh Abu Qir đã b hoàn toàn phá hy bi hm đi Anh ca Đô ĐHoratio Nelson trong trn thy chiến Sông Nil khiến cho đoàn quân Pháp b mc kt trong min đt mà h đã chinh phc đưc và b ct đt các ngun tăng cưng và tiếp tế. Cũng vào thi gian này, Napoléon đã c gng đưa vào x Ai Cp các đnh chế chính tr, cách qun tr và tài năng k thut ca tây phương. Quc gia bo h Ai Cp là Th Nhĩ Kỳ bèn liên minh vi các nưc Anh, nưNga và tuyên chiến vi nưc Pháp vào tháng 9 năm đó. Đ ngăn chn cuc tn công ca Th Nhĩ Kỳ vào x Ai Cp và có l cũng vì mun tr v đt Pháp bng con đưng Anatolia, Napoléon đã đưa quân qua Syria vào tháng 2 năm 1799, tiến ti pháo đài Acre (ngày nay là Akko, thuc nưc Do Thái) và đoàn quân Pháp đã b chn đánh thm bi ti nơi này. Napoléon đành phi rút v Ai Cp và khi ti Abu Qir, gn Vnh Abu Qir, ông đã đánh thng 10,000 quân Th Nhĩ Kỳ vào tháng 7 năm 1799.[25]
Tht bi ca quân Cách mng Pháp titrn đánh trên sông Nil
Trn sông Nil đã cho ngưi châu Âu thy rng Napoléon Bonaparte không phi là vô đch và các nưc Anh, Áo, Nga, Th đã hp thành mt liên minh quân s mi, chng li nưc Pháp.[26] T mùa xuân năm 1799, quân đi Pháp b thua nhiu trn ti nưc Ý và đã phi rút lui khi phn ln bán đo Ý Đi Li. Nhng tht bi quân s này đã gây nên các xáo trn trong nưc Pháp. Ngày 30 tháng Prairial (18 tháng 6, 1799), mt cuc đo chính đã loi ra ngoài Hi Đng Chp Chính các nhân vt ôn hòa và đưa vô Hi Đng này các đng viên Jacobin, là các ngưi cc đoan.[27] Nhưng hoàn cnh chính tr vn không n đnh. Mt trong các nhân vt lãnh đo Hi Đng Chp Chính là ông Emmanuel Sieyès đã tin chc rng ch có chế đ đc tài quân s mi ngăn nga đưc vic phc hưng chế đ quân ch. Ông Sieyès tuyên b: “Tôi đang tìm kiếm mt cây gươm”. Hi Đng Chp Chính đã ra lnh cho Napoléon tr v đt Pháp.[28]
Tình hình chính tr ti nưc Pháp vào lúc này rt thun tin cho Napoléon. Vic phc hi nhóm đng viên Jacobin khiến cho các k ôn hòa lo ngi s xy ra mt thi kỳ khng b mi, h trông đi mt chính quyn mnh, ngăn chn đưc khuynh hưng cp tiến này. Cũng vào thi gian này, Hi Đng Chp Chính đã thiết lp nên 4 nưc cng hòa v tinh là các x Batavian (Hà Lan), Helvetian (Thy Sĩ), Roma (Ý) và Parthenopean (Naples).[29] Các nhà lãnh đo nưc Áo, hay h Habsburg, vì thế rt lo ngi nh hưng ca nưc Pháp ti các min đt Ý thuc nưc Áo trưc kia, và Sa Hoàng Pavel I (tr vì 1796-1801) lo s Napoléon s làm hư hi các quyn li ca nưc Nga ti vùng Đa Trung Hi.[30] Đế Quc Pháp mi m đã làm lch đi s thăng bng chính tr ca châu Âu nên các nưc Anh, Áo và Nga đã lp nên liên minh quân s th hai và trong năm 1799, quân đi Nga dưi quyn ca Tưng Aleksandr Suvorov (1729-1800) đã nhiu ln đánh bi quân đi Pháp và Tưng Suvorov tr nên v anh hùng ca châu Âu.[31] Vào tháng 8 năm 1799, quân Pháp b đy ra khi lãnh th Ý và phn ln các nưc cng hòa Pháp b sp đ. Chính vào lúc này, lãnh th Pháp đang đng trưc nguy cơ b xâm lăng. Có nhiu âm mưu phn cách mng. Chế đ Cng Hòa đang cn cp cu. Tháng 8 năm 1799, Napoléon Bonaparte lên tàu, ln v Pháp, giao quyn ch huy đoàn quân Ai Cp cho Tưng Jean Kleber.[32]
[sa]Con đưng vinh quang
Năm 1795, sau mt thi gian không đưc trng dng, vn may li đến vi Napoléon. Do quân bo hoàng tiến hành bo lon tParis, tình hình tr nên hết sc nghiêm trng, chính ph quyết đnh b nhim Napoléon làm ph tá cho T tưc Barras, tư lnh quân cnh v Paris. Vi pháo binh trong tay, Napoléon đã nhanh chóng dp tt cuc bo lon. K t đó con đưng công danh ca ông đã rng m.
[sa]Chiến dch Bc Ý
Năm 1796 các nưAnhNgaÁo liên kết vi nhau tp trung tn công nưPháp. Chính ph Pháp phái 4 đo quân tiến đánh. Napoléon đưc b nhim làm tư lnh đo quân th 4 tiến đánh nưÝ đ kim chế quân Áo. Ch trong mt thi gian ngn, ông đã đánh tan tác quân Áo tÝ và tiến quân vào bn th nưÁo ti sát kinh đô Wien làm Áo phi ký hip đnh đình chiến. Đoàn quân chiến thng ca Napoléon tr v Paris trong vinh quang rc r.
§              
Napoléon trong chiến dch bÝ năm 1796

§              
Napoléon đi thămJaffa-Israel-Tranh ca Antoine-Jean Gros

§              
Thng chế Murat ca Napoléon trong trn Abukir-Chiến dch vin chinh sang Ai Cp 1797

§              
Napoléon  Arcole trong chiến dch  Ý
[sa]Tình hình kinh tế nưc Pháp t năm 1800 đến năm 1805
Trong khi đó ti châu Âu tình hình li chuyn biến theo chiu hưng xu cho nưc Pháp, quân Pháp b đánh bi trên chiến trưng, các vùng đt ti Ý đu b mt. Napoléon quyết đnh tr v Pháp.Ti đây, đưc s ng h ca dân chúng và quân đi, ngày 9 tháng 11 năm 1799, Napoléon làm cuc chính biến, tr thành chp chính quan cao nht ca nưc Pháp, vi danh v Đ nht Tng tài (Premier Consul). Đó là cuc chính biến tháng Sương mù (tháng Brumaire).
Năm 1800, Napoléon thân chinh cm quân vưdãy Alps đánh vào Ý, quân Áo ti Ý b Napoléon đánh tan tác, ttrn Marengo, quân đi Áo b đánh bi hoàn toàn.
Sau nhng tht bi nng n, liên quân Anh, Áo, Nga phi ký Hòa ưc Amiens, công nhn nhng vùng đt mà Napoléon chiếm đưc thuc v nưc Pháp. Anh còn phi tr li cho Pháp nhng thuc đa b mt trong thi gian chiến tranh.
Napoléon đã nhanh chóng đánh bi nhng k thù ca nưc Pháp. Tháng 1 năm 1804, cnh sát Pháp phá v mt âm mưu ca phe bo hoàng ám sát ông. Ông quyết đnh tái lp chế đ quân ch, vi lý l rng phe Bourbon s không th tr v nếu s kế v ca h Bonapart đưc hiến đnh. Đi l đăng quang ca ông đưc t chc tNhà th Đc Bà Paris ngày 2 tháng 12 năm 1804. Thay vì đ Giáo hoàng Pius VII đt vương min lên đu mình, Napoléon đã git chiếc vương min t tay Giáo hoàng đ t đi lên đu, ngm ý không hoàn toàn chu phc uy quyn ca Tòa thánh[33]. Ông tr thành Hoàng đế Napoléon I, và phong bà Joséphine làm Hoàng hu. Tiếp đó, ngày 26 tháng 5 năm 1805, ti nhà th thành ph Milano, Napoléon t phong làm vua nưc Ý và vua x Lombardy.
[sa]Nhng ci cách ln
Sau khi lên ngôi hoàng đế, Napoléon đt ra mi qun ca Pháp mt qun trưng và công vic ca h là thanh tra, giám sát và x lí toàn b mi vic trong qun đó. Các tng thng Pháp là nhng ngưi đưc b nhim mt hay nhiu qun trưng mi khác mi khi qun trưng cũ đã hết nhim kì. Các th trưng thì do Đ nht Tng tài b nhim. Ngoài ra Napoléon còn tung ra 1 lc lưng đip viên đông đo nhim v đi quân này là giám sát hành đng tt c mi ngưi dân và c quan chc nhà nưc. Đi quân này đưc che đy bng 1 cơ quan riêng bit gi là b công an trc thuc tng tài th nht.[cn dn ngun] Da theo các lut l La Mã thi C đi, Napoléon đã biên son thành công b lut Napoléon gm 2281 điu. Nh b lut đó ông đã biến Pháp tr thành mt đế chế rng ln gn bng châu Âu. Đ mun đế chế giàu có hơn Napoléon ra lnh mi qun phi xây dng mt trưng Đi hc ln và mang tên Napoléon. Ông cũng mun trích mt na s tin trong kho đ đào to các sinh viên sau này s tn tâm phc v chế đ. Ngoài ra Napoléon còn kim soát c báo chí, sách v và các bui biu din cho sinh viên.
[sa nht đế chế
Ch nghĩa đế quc ca Napoléon đã th hin rõ ràng qua “H Thng phong ta Lc đa”. Đây là chương trình mun điu hành nn kinh tế ca toàn th châu Âu bng các mc tiêu chính tr, kinh tế và quân s, và qua mt chính sách làm sao xây dng nn xut cng ca nưc Pháp và làm tê lit nn kinh tế ca nưAnh. Dưi nh hưng ca Pháp là các nưĐan MchNa UyPh và đế quc Áo. 42 triu ngưi dân đã nm dưi quyn hành ca Napoléon Bonaparte. Bên ngoài nh hưng ca Hoàng Đế Napoléon là các nưAnhNgaThy Đin và Th Nhĩ Kỳ. Đ trit tiêu nưc Anh, Napoléon đã ký đo lut Berlin năm 1806, cm đoán mi mu dch vi các hi đo Anh và h lnh bt gi mi tu bin Anh cũng như tch thu các tài sn, hàng hóa ca ngưi Anh. Nưc Anh đã phn ng li bng cách bt buc các tu bin trung lp phi tr thuế ti các hi cng Anh trưc khi ch hàng qua nưc Pháp.
[sa]Thi kì chiến tranh
Napoléon biết xây dng mt lc lưng quân s hùng hu nên ông đã bt đu thc hin nhng tham vng chinh phc to ln ca mình. T năm 1804 đến năm 1813 đi quân Pháp tăng t 400.000 ngưi đến hơn 1.000.000 ngưi. Nhng ngưi vào quân đi phi tri qua 2 tháng luyn tp và hc cách s dng vũ khí. Sau đó h đưc phân chia v nhim v ca quân đi tùy theo nhu cu ca h. Nh vy quân Pháp mi tr thành đi quân hùng mnh nhchâu Âu thi đó.
Quân phc ca Grande Armée (Đi quân) ca Napoléon. Mi đơn v có quân phc khác nhau
[sa]Trn Trafalgar
Năm 1805, Napoléon chun b quân đi đ chiếm li các cng ca Pháp đang nm trong tay lc lưng thy binh Anh. Tháng 10 năm 1805, t cng CadixToulon và Ronhefort Napoléon ra lnh cho các chiến hm nh tn công thy binh Anh biManche. Vào ngày 21 tháng 10 năm1805, lc lưng Hi quân Hoàng gia Anh tn công liên quân Pháp - Tây Ban Nha trong trn thy chiến tTrafalgar. Trn chiến din ra tht quyết lit, thy binh Anh chiến đu dũng mãnh, tiêu dit đưc rt nhiu quân Pháp. Hi quân Hoàng gia Anh đi thng, Hi quân ca Napoléon b thm bi tơi bi. Trong khi nhân Anh vui mng vi chiến thng lng ly, tht bi thê thm này đã phá tan tành cái mng xâm lưc nưc Anh ca Napoléon.[34] Sc mnh thy binh ca Napoléon b phá sch, trong khi nưc Anh vươn lên làm lit cưng thy quân s mthế gii[35]
[sa]Trn Austerlitz
B trí binh lc ca phe Nga - Áo và Pháp ngay trưc khi khai trn Austerlitz
Trn Austerlizt din ra ti cánh đng Austerlizt  Moravia. Phía bc chiến trưng là hai ngn đi Santon và Zuran nm trên trc Đông/Tây, nhìn ra hưng Olmutz/Brno. Phía Tây là làng Bosenitz, còn gia hai gn đi là sông Bosenitz (sông này là ph lưu ca sông Goldbach), chy xung phía Nam qua các làng Kobelnitz, Sokolnitz, Telnitz gia bn đ. gia chiến trưng là cao đim Pratzen, mt v trí chiến lưc quan trng. Do đa thế trên cao, bên nào chiếm đưc vùng đt cao này s d dang khong chế vùng xung quanh. Quân Pháp đưc b trí theo trc bc-nam, và đóng phía Tây (xem bn đ).
Đi quân gián đip đông đo đã cho Napoléon biết rt rõ ý đ liên quân: ct đt đưng liên lc ca mình v Viên, tc là s tn công cánh phi quân Pháp vào khu vc Tây-Nam ca bn đ. Tuy nhiên ông đ đây mt lc lưng nh, ra lnh t th và có v như c tình kéo dài nó đ cho liên quân tn công. Lí do là, vì nó đưc ch huy bi v nguyên soái Davout dày dn, vì khu vc này đưc mt h thng sông h bo v, và vì ông đã to ra mt đưng liên lc mi Brunn-Iglau phía Tây Bc bn đ. Ch này ông cũng ch đ mt đo quân nh đ phòng th.
Liên Quân Nga-Đc-Áo tn công
Trái li, lc lưng chính ca ông tp trung mt trn trung tâm, đi din vi cao đim Pratzen. Khi quân đng minh tn công vào cánh phi, h s b phòng tuyến sông h chn li và s h sưn cho quân Pháp li dng. Lúc đó quân Pháp s đt phá lên cao đim Pratzen và t đó, đánh vào mt sơ h sau lưng và sưn liên quân.
Trưc khi khai trn, Nga hoàng đã trut quyn ch huy ca Kutuzov và t nm ly quân đi. Tuy nhiên, trên danh nghĩa thì Kutuzov vn là tư lnh, nghĩa là s lãnh hết mi trách nhim thay cho Hoàng đế nếu liên quân tht bi. Sơ dĩ có vic này là do Nga hoàng, như bt kỳ mt v Hoàng đế nào khác, đu nghi ngi cp dưi tài gii hơn mình.[cn dn ngun] Thêm vào đó, nhng tác đng ca các viên tưng ngưi Đc trong b tham mưu liên quân Nga - Áo cũng nh hưng đến vic này. H c gng đ đánh ngưi Pháp đến ngưi Nga cui cùng. Trong khi đó thì Kutuzov không mun m trn Austerlitz vì mt l đơn gin: Ông cho rng ngưi lính Nga chng có lý do gì đ chết vì mt mnh đt ca k khác.[36]
Quân Pháp Phn công
Vào ngày 2 tháng 12, quân Nga tiến quân đ đánh vào cánh phi cNapoléon, đúng như ông ta đã d đoán. Ln này Kutuzov ch huy đo quân th tư, đây là đo quân duy nht ông đưc điu khin. Trong khi quân Nga ln lưt vưt qua cao đim Pratzen, thì Kutuzov, vi s nhy cm ca mt thiên tài quân s, đã nhn rõ tm quan trng ca cao đim Pratzen. Ông dng quân đy và "ch các đo quân đến đông đ". Tuy nhiên, mt ln na Nga hoàng Alekxandr I li phá bĩnh. Ông đui Kutuzov ra khi Pratzen và cùng vi vi hành đng đó, đã đưa c liên quân đến ch chết.
Ch ch có thế, Napoléon I xua quân tn công vào cao đim Pratzen. Mc dù chiến đu hết sc dũng cm, nhưng quân Nga ca Kutuzov nhanh chóng b quân Pháp áp đo. Bn thân ông b trng thương và suýt b bt sng, còn con r Ferdinand Tidengauden hi sinh ngay khi cm c xông ti. Trong khi đó, đt tn công vào cánh phi cùng vi đt tn công ca quân Áo vào cánh trái đu b đy lui. Ti lúc y, trung quân ca Napoléon t Pratzen, dưi s ch huy ca Nguyên soái Nicolas Soult, t tn công vào trung tâm ca liên quân, nơi đã b yếu đi khi di chuyn sang cánh. Thm ha Austerlizt bt đu. Sau mt trn chiến ác lit, quân Pháp phá v đi hình ca quân Áo và Nga, dn h vào tuyến sông h ca Davout. Pháo binh t trên đnh cao Pratzen bt phá d di, khiến mt h đóng băng nhanh chóng tan v, nhiu binh sĩ rt xung nưc chết đui, làm thương vong liên quân thêm trm trng. Liên quân bt đu rút chy ào t. Tưng Áo cũng b quân mà chy. Hai hoàng đế Franz II và Alekxandr I cũng may mn thoát nn.
Phía Pháp có 1305 chết, 6940 b thương, 573 b bt, phía Liên quân Áo - Nga có 15000 chết và b thương, 12000 b bt, b mt 180 khu pháo. Đây là mt trong nhng chiến thng ln nht ca Napoléon, và cũng là nguyên nhân dn đến s tan rã ca liên minh chng Pháp.
[sa]Chiến tranh vi Liên minh th tư
Bài chi tiết: Liên minh th tư
Hip ưc Tilsit: Napoleon hp viAlexander I ca Nga ti mt con bè trên sông Neman.
Đi quân ca Napoléon đã đánh thng quân Ph trong hai trn đánh liên tiếp  Jena và Auerstaedt (1806). Vào tháng 11 năm 1806, các đơn v quân Ph ln lưt đu hàng đi quân ca Napoléon. Vào ngày 24 tháng 10 năm 1806, ông và các quan tưng thăm viếng thành Potsdam - kinh đô th hai cVương quc Ph, và vào viếng m ca v vua - chiến binh li lFriedrich II Đi Đế ca nưc Ph năm xưa. Ông truyn lnh cho các tưng sĩ: [37]
Ba quân hãy cùng h mũ mão xung. NếNgài còn sng thì hn Trm và ba quân s không th đến đưc nơi đây.
—Napoléon Bonaparte
Vào ngày 25 tháng 10 năm 1806, binh đoàn ca Davout tiến hành l khi hoàn tiến vào kinh thành Berlin, đưc Napoléon ban thưng vì chiến công hin hách ti Auerstaedt.[37] Vào ngày 8 tháng 2 năm 1807, Napoléon chm trán ác lit vi liên quân Nga - Ph trong trn đánh ln tiEylau. M đu, quân Nga tiến công mãnh lit gây tn hi cho trung quân Pháp. Sau cùng, trn chiến kết thúc bt phân thng bi vi tn tht nng n cho c hai bên. Vào ngày 10 tháng 6 năm 1807, quân Nga đánh tan tác mt binh đoàn ca Napoléon trong trn đánh  Heilsberg, to điu kin cho ngưi Nga cm thy mình có th lôi kéo Áo tham chiến trong liên minh chng Pháp mt ln na. Vào ngày 14 tháng 6 năm 1807, nhân ngày k nim đi thng ca Napoléon trong trn Marengo, trn đánh tFriedland bùng n. Hoàng đế Napoléon đến bãi chiến trưng lúc chiu và ông huy đng tn công vào 17 gi. Quân Thiết K binh Pháp đã chc thng quân Nga, mang li chiến thng v vang cho ông.[38] Ngày 7 tháng 7 năm 1807 hip ưc hòa bình Tilsit đã đưc kí kết đ ngưPh g gc cho tht bi ca h.
[sa]Nưc Pháp nhng năm 1809-1812
[sa]Chiến tranh kinh tế vi nưc Anh
Sau hip ưc hòa bình Tilsit (1807), Napoléon tha thun vi Nga hoàng và t chc li kinh tế nhng nơi mà ông chiếm đóng. Nhưng do không th đánh thng quân Anh bng quân đi nên Napoléon quyết đnh làm cho nưc Anh suy yếu bng cách ngăn không cho tàu thuyn Anh tìm đưc th trưng tiêu th hàng hóa châu Âu. Ý nghĩa ca cuc chiến tranh kinh tế này là bóp nght nưc Anh và không cho mt chiếc tàu Anh nào đưc cp bến cho dù không phi tàu ca các thương gia Anh quc, vì thế các tàu bè mang c Anh đu b phá hy. Nhm duy trì cuc chiến tranh kinh tế, Napoléon thy cn thiết phi kim soát các b bin châu Âu như Đc, Ý, Tây Ban Nha và Na Uy đ chng buôn bán hàng lu. Trưc s xâm lưc ca quân Pháp, dân chúng Tây Ban Nha và Áo đã ni dy nhưng tháng 7 năm 1810 quân Pháp đã đàn áp h tàn bo và đã dp tt các cuc khi nghĩa đó.
[sa]Chiến dch nưc Nga
Bài viết (hoc đon) này hin gây tranh cãi v tính trung lp.
Đ
ngh: Ngưi gn tiêu bn nêu lý do ttrang tho lun. Nếu không có lý do ti trang tho lun, tiêu bn có th b tháo b.
Xin đ
ng xóa bng thông báo này cho đến khi kết thúc hoc đt đưc đng thun trong vn đ này.
Napoléon xâm lưc thành Moskva.
Nhn thNga vn còn giao thương vi Anh, năm 1812 Napoléon đã huy đng khong 65 vn quân xâm lưc Đế chế Nga. Đ đu tranh bo v đt nưc, ngưi Nga đã gp rút xây dng đưc mt đi quân đông đo khong 70 vn - 75 vn chiến binh nhưng trang b tương đi thiếu thn, ch khong 45 vn quân chính quy đưc trang b súng, s còn li là dân quân và k binh Cozak. Tinh thn yêu nưc ca nhân dân Nga sc sôi, h quyết tâm đu tranh đ tr thù cho nhng tht bi trưc Napoléon ti Austerlitz và Friedland, đ xé b cái nn hòa bình nhc nhã theo Hip đnh Tilsit. H cũng cương quyết không chu kiếp chư hu cho Napoléon, không đ cho s thn Pháp tác oai tác quái ti kinh thành Sankt-Peterbug.[39] Nguyên soái Mikhail Illarionovich Kutuzov - mt danh tưng đưc lòng toàn quân và dân Nga - tr thành Tng tư lnh Quân đi Nga kháng chiến chng Napoléon.[40] Trong trn đánh kch lit tBorodino, Quân đi Nga đã tiêu dit đưc rt nhiu k xâm lưc, sau đó h dn dn rút lui khi trn đa đ bo toàn lc lưng.[41] Cuc đi chiến ti Borodino tr thành mt đòn giáng tht nng n vào Napoléon cũng như chế đ đc tài ca ông ta. Napoléon đã tht bi trong mc tiêu chính ca ông ta là tiêu dit lc lưng Quân đi Nga ch trong mt trn đánh duy nht.[42]Napoléon tiến chiếm thành ph Moskva, nhưng Quân đi Nga thưng xuyên tp kích quân xâm lưc. Napoléon d đnh liên kết vi mt s nhóm nông dân chng đi nhưng không thành.
[sa]Rút lui
Tháng 10 năm 1812, Napoléon buc phi h lnh rút quân khi Nga. Trên đưng rút quân, quân Pháp b quân Nga truy kích quyết lit nên b thit hi nng n. Khi ra khi lãnh th nuc Nga, trong tay Napoléon ch còn 127.000 quân (nhưng do phi ri quân dc đưng đ bo đm liên lc nên con s thc tế ch khong 30.000).
Napoléon bt gi 2 lính Nga trên đưng rút lui tr v Pháp
[sa]Nưc Pháp nhng năm 1813-1814
Sau khi quân Pháp tht bi, trên toàn châu Âu các nưc đã liên kết vi nhau đ chng li Napoléon. Cao trào chng Pháp ni lên khp nơi, năm1814, liên quân Anh, Nga, Áo, PhThy Đin và quân Pháp đánh nhau d di trong trn Liên quc gia tLeipzig quân đi chư hu đã làm phn, quay mũi súng bn li quân Pháp. Quân Pháp bi trn thit hơn 30.000 quân. Quân Pháp tuy tht bi nhưng Napoléon thêm mt ln na chng t tài năng quân s, dùng 50.000 quân ca mình đánh bi 80.000 trong 230.000 quân liên minh.
[saế chế kết thúc
Các tưng lãnh châu Âu thy rõ ràng không thng đưc Napoléon v quân s nên dùng sc mnh chính tr đánh bi ông ta.Liên quân đã tn công chiếm th đô Paris khi ông ta không cnh giác. Đu năm 1814, Napoléon buc phi thoái v và b đày ra đo Elba (mt hòn đo nh ngoài khơÝ). Triu đình phong kiếBourbon ca vua Louis XVIII, em vua Louis XVI tr v nưc Pháp, bt đu chiếm li nhng đt đai đã b mt trong cuc cách mng và là vua kế v. Ngày 30 tháng 5 năm 1814, nưc Pháp ly li đưng biên gii. Tuy vy nhân dân và binh lính Pháp luôn mong mi Napoléon tr v. Sau đó vua Louis XVIII mc phi vô vàn khó khăn v chính tr và t đó nưc Pháp suy yếu dn và công nghip phát trin chm hơn, trong khi đó nưc Anh đã giàu lên gp bi nh kinh tế phát trin.
[sa]Vương triu 100 ngày
Napoléon trong trn Lutzen năm 1813 chng quân Nga-Ph
Đi quân ngưBa Lan ca Napoléon
Mt bui ttháng 3 năm 1815 Napoléon t đo Elba bí mt tr v Lyon.[43] Triu đình Bourbon phái nhiu quân đoàn đến đánh nhưng hết quân đoàn này đến quân đoàn khác hô to "Hoàng đế vn tuế" ri chy theo Napoléon. Napoléon không tn mt viên đn đ tr li ngôi v hoàng đế Pháp. Tin tc Napoléon quay tr v khiến các nưc châu Âu ht hong, h vi vàng liên minh vi nhau kéo quân t bn phương tám hưng đ v nưc Pháp. Ln này liên quân do ngưi Ph và ngưi Anh đng đu, tp trung đi quân ti vùng B.[43] Nhưng chính đây, Napoléon ch huy quân Pháp đánh bi nhiu cánh ca liên quân.
[sa]Trn Waterloo
Bài chi tiết: Trn Waterloo
Bn đ chiến dch Waterloo
Công tưc Wellington đã chn mt thung lũng rng phía Nam ngôi làng Waterloo đ làm nơi quyết chiến, quân Anh đóng phía Bchiến trưng đi din vi h là quân Pháp do Napoléon ch huy. Vn là mt nhà quân s tài năng, Wellington hiu rng, vi đi quân thiếu kinh nghim chiến đu mà ông đang nm trong tay, đi đu trc din vi Napoléon là t sát. Vì thế, Wellington đã chn bin pháp phòng th và chiến trưng Waterloo là mt đa đim rt phù hp vi ý đ này. Chiến trưng Waterloo nm phía sau mt gò đt cao giúp tránh đưc s quan sát ca quân thù, đng thi quân Anh đã ci to li 2 pháo đài là Hogoumont và La Haye Saint đưc bo v bi các đơn v thin x giàu kinh nghim, đây đưc coi là v trí chiến lưc, ym tr cho đi quân phòng th trưc sc tn công ca quân Pháp. Trưc đó, quân Pháp cũng gp nhiu khó khăn trong vic chuyn quân do tri mưa sut nhiu ngày, tuy nhiên, Napoléon không th chm tr bi như vy s to thêm thi gian cho quân Ph hi quân vi quân Anh. Như thế, bên tn công đã gp phi nhiu khó khăn ngay trưc trn đánh.
Quân K binh Pháp (bên phi) giao chiến vi quân Anh (bên trái) Waterloo
[sa]Din biến
Sáng sm ngày 18 tháng 6, Napoléon ra lnh cho quân Pháp nã pháo d di vào quân Anh,đến 10h sáng cùng ngày quân Pháp bt đu tn công, mc tiêu ca h ln này là pháo đài Hougomont, nếu chiếm đưc Hougomont, cánh trái ca quân Anh s b rơi vào thế nguy kch, đng thi nh đó, Napoléon có th quan sát toàn trn đa ca quân Anh. Nhn thc đưc tm quan trng chiến lưc đó, c hai v ch huy đu quyết tâm chiếm ly v trí này. Quân Pháp tiến công mnh m vào Hougomont, trn chiến din ra rt ác lit tuy nhiên, quân Anh vn gi đưc Hougomont, Napoléon đã c 14000 quân tn công bao vây Hougomont, nhưng Wellington đã kp c 12000 quân tiếp vin đến bo v pháo đài. Đến 11h cùng ngày, quân Pháp buc phi rút lui.
Quân Pháp tn công quân Anh pháo đài Hougoumont
K binh Pháp tn công quân Anh Quatre Bras trong chiến dch Waterloo
Sau đó, Napoléon cho pháo binh nã đn dn dp vào chiến tuyến ca quân Anh, 80 khu pháo bn không ngng vào quân phòng tuyến quân Anh nhưng điu Napoléon không h biết là chính tiếng pháo ca ông đã dn đưng cho quân Ph đang tiến đến hi quân vWellington vn cách đó ch 50 km. Đến 1h chiu, quân Pháp ngng nã pháo, b binh Pháp tiến công. Quân Pháp theo đi hình hình ct tn công vào đi hình phòng th ca quân Anh (đi hình hình ct mi ct có 150 ngưi theo chiu ngang và 24 ngưi theo chiu sâu, trên chiến trưng, đi hình này có th gây hong s cho đi phương bi s đông đo ca h, tuy nhiên, do vũ khí chính thi đó là súng ho mai có gn lưi lê nên đi hình này có đim yếu là ch có 2 hàng đu tiên có th khai ho đưc). Đi mt vi đi hình hình ct ca Pháp là đi hình phòng th chiu ngang ca quân Anh, đây đơn gin ch là đi hình xếp theo chiu ngang có t 2-4 hàng, tuy nhiên đi hình này có ưu đim là có th huy đng tt c ho lc cùng lúc. Chính nh điu này mà quân Anh đã chn đưc đt tn công ca quân Pháp, Wellington tung đi thiết k hoàng gia (Royal Dragoons) vào trn đánh. Kết hp vi b binh, h đã đánh bt quân Pháp tr li đim xut phát đ li sau lưng hàng nghìn xác chết.
Napoléon thay đi chiến thut, đến 3h chiu ông cho 2000 quân tn công vào pháo đài La Haye Saint, chiếm đưc La Haye Saint, Napoléon có th làm ch đưc vùng trung tâm chiến trưng. Pháo đài La Haye Saint đưc bo v bi 250 quân Đc đưc trang b loi súng rãnh xoáy hin đi thi đó, quân th thành đã chiến đu hết sc dũng cm đi đu vi quân đch đông hon gp 10 ln. Và cui cùng đến 4h chiu, quân Pháp đành phi rút lui, hơn 400 lính Pháp đã chết khi tn công pháo đài.
Hết sc tc gin, Napoléon ra lnh cho pháo binh nã đn d di lên đu quân Anh, cùng lúc đó, tưng Ney đã ch huy k binh sn sàng lao vào trn chiến. 12000 quân thiết k Pháp tiến thng vào trung tâm ca quân Anh, đến lúc này, Wellington mi ra lnh cho pháo binh khai ho d di vào k binh Pháp, b binh Anh nhanh chóng thiết lp đi hình hình vuông chuyên dùng đ chng li k binh. Bế tc trong tn công, k binh Pháp rút lui ri sau các đt pháo kích h li tiếp túc xông lên, nhưng trưc sc phòng ng mnh m ca b binh Anh và s tn công ca thiết k hoàng gia, cui cùng, tưng Ney đành ra lnh cho k binh rút lui. Napoleon li mt ln na ra lnh tn công pháo đài La Haye Saint, 6h30 chiu quân Pháp phát đng tn công, 2000 quân Pháp ào t tiến công như vũ bão vào pháo đài La Haye Saint, trong lúc này quân Anh li gp vn đ v đn dưc và h nhanh chóng b áp đo, trong s 400 quân gi thành ch còn 42 ngưi sng sót, quân Pháp đã kim soát đưc La Haye Saint[44].
Rng sáng ngày hôm sau, có mt đi quân đang tiến gn đến chiến trưng, và điu Napoleon lo s nht đã đến, đó chính là đi quân Ph doBá tưc von Blücher ch huy đến hi quân vi Wellington. Sau đó, quân Ph đã tn công vào sưn quân Pháp, 30000 quân Ph tn công vào ngôi làng đưc 20000 quân Pháp bo v. Napoléon đã quyết đnh đánh ván bài cui cùng, ông ra lnh cho 4500 quân Cn v tinh nhu ca mình tiến thng đến phòng tuyến quân Anh.
Quân Ph gii vây Plancenoit
Quân Cn v là đi quân thin chiến nht ca Napoléon, và ông tin tưng rng đây s là đi quân có đ kh năng chc thng hàng phòng ng ca quân Anh. Lúc này Wellington đã ra lnh cho các đơn v phòng th nm xung sau gò đt. Ông cho pháo binh bn d di vào quân Cn v Pháp, tuy nhiên, đi quân Cn v vn hùng dũng tiến ti. Tuyến phòng th đu tiên ca quân Anh nhanh chóng b đè bp, lúc này Napoléon đã bt đu nghĩ đến mt chiến thng, tuy nhiên, chính trong lúc này, kết cc ca cuc chiến đã đưc quyết đnh. Khi quân Cn v tiến sát đến tuyến phòng th th hai, Wellington ra lnh cho các đơn v đng lên, quân Pháp hoàn toàn bt ng, hơn 1400 khu súng ca quân Anh đng lot nã đn. 20% quân Pháp đã gc ngã ngay trong lot đn đu tiên, và Wellington đã tung ra đòn quyết đnh, ông ra lnh tng tn công. Các đơn v Anh ào t tiến công vào đi Cn v Pháp, quân Pháp đi bi buc phi rút lui và thiết lp tuyến phòng th.
Quân Anh phá vây quân Pháp Hougomont
Đến cui bui chiu, quân Anh và Ph đng lot tn công, đến lúc này c 3 cánh quân: trái, phi và trung tâm ca Pháp đu đã tan v. Liên quân nhanh chóng tiến thng đếParis, tưng Louis Nicolas Davout, B trưng Chiến tranh ca Napoléon đã b quân ca Blücher đánh bi tIssy vào ngày 3 tháng 6 năm 1815, đến đây, s phn ca Napoléon đã đưc đnh đot. Ngày 24 tháng 6 năm 1815, Napoléon thoái v kết thúc chính quyn 100 ngày ca ông. Vua Louis XVIII quay li ngai vàng nưc Pháp. Napoleon đã b đày đến đSaint Helena  Đi Tây Dương nơi ông sng nhng ngày cui cùng ca đi mình đó. Năm 1821, ông mt ti đo Saint Helena. V phn các tưng lĩnh Pháp, mt s ít quay tr li phc v cho LouisVIII còn li hu hết đu b hành quyết vì tphn quc, trong s đó có tưng Ney (có tài liu cho rng tưng Ney đã trn thoát sang M và cho đến ngày cui đi, ông mi thú nhn thân phn thc s ca mình). Vi đi thng ti Waterloo, nưc Ph đã vinh vin thoát khi cái ách đô h ca Napoléon.[45] Ch huy quân Ph tưng von Blücher sng nhng ngày cui cùng trong s hân hoan khi đã đánh bi k t thù ca mình, năm 1822 ông mt. Còn v tưng thng trn Wellington sau đó đã tr thành Th tưng Anh.
Vy là ch trong 2 ngày chiến tranh ác lit, s phn ca c Châu Âu đã đưc quyết đnh. Tht bi ca Napoléon đã mang li mt thế k hoà bình cho Châu Âu, các cưng quc thng trn đua nhau xâu xé các nưc nh, đng minh ca Napoleon và gây ra mm ho cho 2 cuc Thế chiến.
Quân Pháp phòng th Paris trưc cuc tn công ca Liên quân Áo-Ph-Nga năm 1814
[sa]Cái chết ca Napoléon
Cái chết ca Napoleon ti St Helena, 5 tháng 5 năm 1821
Mt ln na ông b buc thoái v và đày ra đSaint-Helena trên Đi Tây Dương. Ông vn tiếp tc bàn lun v quân s và xem lc lưngQuân đi Ph là i quân tinh nhu nht ca châu Âu" khi k v các cuc chinh pht ca chính mình. Quc vương Friedrich II Đi Đế là v danh tưng duy nht thế k trưc mà Napoléon thán phc.[46] Ti Saint-Helena, Napoléon đã sng đến cui đi (ông đã b đu đc bi ngưi thân cn ca ông bng thu ngân[cn dn ngun] mà thi by gi ngưi ta dùng đ giết chết nhng con chut).V hoàng đế Pháp mt thi uy chn châu Âu mt ngày 5 tháng 5 năm 1821, hưng th 52 tui. Trưc lúc trút hơi th cui cùng, ông đã nói:'Nưc Pháp...Quân đi...Tiến lên.
Đến năm 1840 chính ph Pháp đưa di hài ông tr v Paris. Napoléon an ngh Vin Phế binh (Les Invalides). Mt tài liu khác gn đây nói rng ông b chết do ung thư d dày, ch không phi là b đu đc[cn dn ngun]
[sa]Chiu cao ca Napoléon
Không như mi ngưi vn nghĩ, Napoléon không thp. Sau cái chết ca ông vào năm 1821, h đã đo đưc chiu cao ca ông là 5 feet 2 inchtheo đơn v foot ca Pháp, hay 5 feet 6,5 inch theo foot Anh (Imperial foot), có nghĩa là bng 1,686 mét, và như vy, chiu cao ca ông còn hơn chiu cao trung bình ca ngưi Pháp  thế k 19. Có vic hiu lm rng Napoléon thp là do có ngưi li dùng đơn v đo trên theo h thng đo ca Anh, trong khi 1 inch ca Pháp bng 2,71 cm còn 1 inch ca Anh thì bng 2,54 cm. Thêm mt lý do cho s hiu lm này là Napoléon có bit hiu là là Le petit caporal, nhiu ngưi s nghĩ petit có nghĩa là "nh", hoc "lùn". Ông cũng thưng xuyên b che khut bi các lính bo v xung quanh, nhng ngưi mà thưng cao t 6 feet tr lên. (Thc ra là do sau khi tt nghip trưng quân s ông có quân hàm không cao nên b gi là chàng lùn)[47]
[sa]Danh ngôn
§        Hi các binh sĩ! T trên đnh kim t tháp kia, bn mươi thế k đang nhìn các ngươi đó! (phát ngôn trong chiến dch Ai Cp)
§        Trong bui l xác nhn vào trưng quân s Paris, giám mc hi: "Sao tên thánh ca con Pháp không ai biết đến?". Napoléon tr li: "Thưa đc cha, các v thánh trên thiên đưng nhiu hơn s ngày trong năm. Tên ca các v không th có hết trong tm lch ch gm 365 v ca giáo hi".
Các câu nói ni tiếng khác ca ông:
§        Qun chúng ch là nhng con s không dài vô tn, giá tr ch con s đu!
§        Tôi có th tht bi mt trn đánh, nhưng tôi s chiến thng c cuc chiến tranh!
§        T ch tuyt vi đến ch l bch ch có mt bưc.
§        Trí thông minh ca con ngưi đưc tính t trán ti tri.
§        Chiu dài chân lý tưng bng khong cách t hông đến gót chân.
§        Không có cà phê, chính tr mt v ch còn có mùi.[48]
Phương châm hành đng ca ông:
§        Không có gì là không th[49]
§        Không nếu không nhưng phi thành công[cn dn ngun]
§        Khi tôi có mt mc đích to ln phi làm đưc, tôi s đp đ mi chưng ngi trên đưng