** LỜI NÓI ĐẦU - NÓI CUỐI

** Sau khi lần lượt đăng các mẩu chuyện trong tập: LÀN GIÓ 

RONG CHƠI lên trang này, tôi muốn bạn bè "nghía" LỜI NÓI ĐẦU 

của tập truyện do ông bạn tâm phúc từ thuở hàn vi giới thiệu:

THAY LỜI TỰA

(lỜI NÓI ĐẦU của GsTs Nguyễn Văn Hà cho tập truyện ngắn 

LÀN GIÓ RONG CHƠI – Thi Yên Đình Nguyên – NXB VĂN NGHỆ)

“Đọc một chuyện của anh thì sẽ muốn xem hết những chuyện còn lại, giở những trang đầu ra thì chắc chắn phải gập lại ở trang cuối cùng”. Đó là nhận xét của bạn bè khi nói về văn chương Đình Nguyên.

Tôi và THI YÊN ĐÌNH NGUYÊN (Nguyễn Thiên Đình) là bạn bè từ thuở hàn vi “vừa là đồng khói lại đồng hương”. Thời nay, nhân đi tây về có chai rượu chính hãng nổi tiếng dành uống với anh, anh không chịu, đòi pha thêm rượu thuốc “tắc kè, bìm bịp”.

Đình Nguyên vốn từ một nhà binh, nhưng được học và làm một nhà doanh nghiệp, tuy cũng ngang dọc, chứng tỏ được mình trên thương trường, nhưng anh không toàn tâm. Anh nói: “Giữa thương trường, nếu chỉ dùng sức, trong khi đối thủ đã gồng hết lực, lại còn trổ hết mưu mô thủ đoạn… thì hoặc là mình cùng xuống thuyền, cùng mặc áo giấy, hoặc là ở trên bờ”. Anh luôn muốn: “mình là mình, làm chủ mình, không muốn làm những việc để nhỏ mình đi.”

Ở Đình Nguyên có một mảng gồ ghề góc cạnh, một chút riêng tinh nghịch, ngang tàng, một chút bi hài, một chút ưu tư, một niềm kiêu hãnh và một tình yêu vị tha đầy tính nhân bản, đầy bao dung nhưng cũng rất nghiêm khắc mà trước hết là nghiêm khắc với chính mình, anh tự nhủ: “Chim hay tập bay là chim cánh cụt, người hay tự ái là người có cá tính mạnh nhưng năng lực yếu.”

Thi Yên Đình Nguyên đã trải lòng nhân ái cho đời và được đời bù đắp lại, anh có một chương trình, một mô hình tổ chức cuộc sống hợp lý hài hòa. Cùng đi với anh là người bạn đời mà “sinh ra là để cho nhau, vì nhau”, dẫu rằng bản tình ca nào cũng gồm những nốt nhạc trầm và bổng mà thành.

Đình Nguyên hay đưa người bên cạnh ra khỏi đời thường, ra khỏi những ưu sầu nhân gian để cười những nụ cười đáng cười, kể cả cười với điệu cười thứ ba mươi bảy. Tôi nhớ mãi cái lần rủ Đình Nguyên đến liên hoan vì mấy chuyện trong đó có cái gọi là tước hiệu: “Gà sống Thiến sót - GsTs” như khẩu khí của anh, tôi chữa: “Chỉ là gà mái thôi”, Đình Nguyên lại nói:

-    Mái tơ càng ngon, nhưng làm ở nhà thì được, ấm cúng hơn, chứ tội gì đưa nhau vào cái “rach…te lờ” (restaurant + hotel) cho khổ ra.

Vừa vào cửa, bất kể khách khứa toàn là cỡ có sừng có mỏ, anh oang oang nói: “Càng nhiều tiền bạc lại càng ít nhân nghĩa, càng được công danh lại càng mất đạo đức, tôi đến không phải để mừng ông mà mừng cho hai thằng con trai ông, đứa nào cũng ngon lành.., còn ông, sui gia gì mà trốn hoài”.

Tôi cười trừ, anh nói: “Cười gì mà cười, chuyện trăm năm của con gái tôi, làm sao tôi cười được với ông, nhưng thôi, hôm nay cũng phải cố cười cho nó vui chứ đâu phải vì vui mà cười”.

Không thể phủ nhận trong anh dòng máu văn chương vẫn âm ỉ chảy, anh bộc bạch: “Chắc cũng như nhiều người, nếu có thời gian thì vẫn muốn thổi hồn vào chữ, xếp chữ thành nghĩa để tặng cho đời”.

Đọc chuyện Đình Nguyên viết, thú thực ban đầu tôi hơi “bị” bất ngờ vì sự hấp dẫn cuốn hút, càng đọc càng muốn đọc, tôi hiểu Đình Nguyên là người coi trọng giá trị tinh thần, anh muốn chuyển tải một thông điệp, một mong mỏi: Con người cần sống “người” hơn, xứng đáng hơn.

Anh đã biết dùng cách của riêng mình để gõ vào nơi trầm sâu nhất của cõi lòng nhân thế, để văn chương mãi mãi là văn chương.

Cũng nói về tình yêu, nhưng tình yêu của Đình Nguyên không cùng tuýp với… “Anh là chim bói cá, em là ánh trăng ngà, chỉ cách một mặt hồ, mà muôn trùng chia xa” mà lại là…..: “Anh giữ là giữ cho nàng, còn anh thân trai như cánh chim trời…”

Cũng ca ngợi tình mẫu tử nhưng tình Mẹ trong anh thật Đình Nguyên: Chỉ chiếc bóng gầy đổ trên đường trần, chỉ đôi vai gầy… đã làm tôi nhớ lại bốn câu thơ anh đọc trong bữa giỗ Mẹ anh:

“Nhớ Mẹ lom khom gốc cây cau

Nhặt lá trầu vàng để têm trầu

Dành lá còn xanh ra chợ bán

Một liền đâu được mấy xu đâu”.

Mọi người yêu cầu anh đọc trọn bài, rồi có người không cầm được nước mắt, tôi cũng vậy, bảo anh gửi đăng, Đình Nguyên nói: “Bài này thì không…, có những cái riêng chỉ muốn giữ lại trong lòng”.

Vậy đấy, nói về Đình Nguyên khó mà dứt ra được, xin để tác phẩm của anh tự chứng minh điều đó.

Làn gió thoảng tình cờ đưa hương đời bay qua hai thiên niên kỷ, chẳng màng đã để lại đằng sau một dấu ấn vô hình, cũng không vì chuyện đi vào sử sách…

Phải chăng “tí chút duyên tơ hơi muộn mằn của một cánh chim chiều vốn có máu rong chơi.”

GsTs  Nguyễn Văn Hà

Hiệu trưởng Đại Học Ngân hàng

   THI YÊN ĐÌNH NGUYÊN